Mas’ul muharrirlar: Olimjon Tojiyev

Annotation
: This article discusses the use of modern pedagogical 
technologies. It is based on the importance of using technical means in the 
educational process. Relevant recommendations are given on the use of diagrams, 
tables, figures, graphs and diagrams in teaching the native language, which 
summarize knowledge in the transfer of information.
Бугунги кун дунё ҳамжамиятида бӯлаётган янги ижтимоий 
муносабатлар таълимнинг дунё таълим тизимига интегратсиялашуви, 
инсонпарварлаштируви жараёнларининг ривожланиши замонавий педагогик 
технологияларга янгича ёндашув зарурлигини тақозо этмоқда. “Педагогик 
технология” атамаси моҳиятини мутахассислар изоҳлашича “Технология” 
юнонча сӯз бӯлиб, “ techne “ - маҳорат, санъат, “ Loos” – тушунча, ӯрганиш 
демакдир. Ривожланган давлатлардаги каби таълим самарадорлигини ошириш 
учун бизнинг юртларда ҳам замонавий педагогик технологиялардан кенг 
фойдаланилмоқда. Талаба ва ӯқитувчи фаолиятини тӯғри йӯлга қӯйиш учун 
ӯқитувчи янгиланган таълим мазмунини яхши билиши таълим усули, 
методлари ва воситаларини яхши эгаллаган бӯлиши, талабанинг қизиқиш ва 
интилувчанлигини тӯғри йӯлга йӯналтира олиши лозим. Ёш авлодни ҳаётга 
мукаммал тайёрлаш талаби уларга энг илғор билим бериш усули ҳисобланган 

---

Tilshunoslikdagi zamonaviy yo
‘
nalishlar: muammo va yechimlar
234 
объектив борлиққа мажмуий ёндашув тамойилларидан фойдаланишни талаб 
қилмоқда. Ӯзаро алоқа педагогик технология асосини ташкил қилиб, ӯқув 
жараёнини тӯла қамраб олмоқда. Дарҳақиқат, ӯқитувчилар ҳар бир болани ӯз 
боласидек кӯриб, унинг келажакда жамият орасидаги ӯрни ва салоҳияти 
қандай бӯлиши зарурлиги ҳақида астойдил ӯйлаши пайти келгандир. Ахборот 
технологияларини таълим жараёнига сингдириш қатор афзалликларга эга. Энг 
аввало таълим жараёнида компютерлар ва ахборот коммуникатсия 
воситаларининг фаол қӯлланиб, ӯқувчилар, талабаларимиз улар билан бемалол 
ишлай олиш қобилиятларига эгалигидан мамнун бӯлсак арзийди. Яна техник 
воситалар туфайли педагогик жараёндаги катта тӯсиқлардан, камчиликлардан 
ҳисобланган субъективизм чекланди. Талаба, ӯқувчининг билимини баҳолаш 
ӯқитувчининг талаба шахсига муносабати таъсиридан холи, машина 
воситасида бериладиган маълумотлар объектив, холисона характерга эга 
бӯлади. Иккинчидан, компютер маълумотларини қайта-қайта такрорлаш 
имконияти мавжуд. АКТ воситаларидан фойдаланиш самарасиз услубиятларга 
барҳам беради. Тӯртинчидан, янги ахборотларни узатиш технологиялари 
билимларни ихчам ӯзида ифода этиб, унда схема, расм, жадвал графика ва 
диаграммаларга кенг эътибор берилади. Бу ёшларда образли хотирани анча 
жонлантириб, уларнинг эслаб қолиш қобилиятларини кучайтиришга хизмат 
қилади. Ана шу мақсадни амалга ошириш бӯйича она тили машғулотларида 
кӯргазма, таблитса ва схемалардан фойдаланиш борасида баъзи тавсияларимиз 
билан ӯртоқлашмоқчимиз.
1-топшириқ. Тил сандиғида берилган сӯзларнинг нуқталар ӯрнига мос 
қӯшимчаларини қӯйиб, тӯғри тартибга келтира олсангиз икки сатр (байт) 
мазмунидан баҳраманд бӯласиз.
Бунинг учун ӯқувчи тил сандиғида таксаномик бирликлар сифатида 
рақамланган сӯзларни тартибига мувофиқ ёзиб бориши керак. (код ҳавола 
қилиниши мумкин). Намуна: 
Тил сандиғи 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
Отажон... Азиз 
жон...
дунё...
зот 
улуғ 
Ким 
сийла....
дунё...
икки
ота......
Обод 
Шеър сатрлари 
отажонинг Дунёда 
жондан азиз 
улуғ 
зот 
Сатр 
коди: 
1432...

---