Масъул муҳаррир

10
O‘QUVCHILARNING NUTQIY KO‘NIKMALARINI RIVOJLANTIRISH
O‘zbekiston Respublikasi Namangan viloyati 
Namangan shahar 19-umumiy o‘rta ta’lim maktabi 
boshlang‘ich sinf o‘qituvchisi Nodirova Nafisa Solijonovna birinchi toifa.
[phone]
Annotatsiya: O‘quvchilarning har tomonlama barkamol bo‘lib shakllanishida har bir 
kompetensiyaning o‘z o‘rni bor.Shu jumladan nutqiy kompetensiyaning o‘rni alohidadir.Chunki 
nutq til ,tafakkur bilan bevosita bog‘liq.
Kalit so‘zlar: kasb – kori ,o‘zini tutishi , bola tarbiyasiga munosabati.
O‘quvchilarning nutqiy ko‘nikmalarini rivojlantirish-da oila hamkorligi zarur.O‘qituvchidan 
bu borada katta ma’suliyat talab qilinadi. Ota ona bilan suhbatlashish jarayonida ularning kasb 
– kori ,o‘zini tutishi , bola tarbiyasiga munosabati , nutq malakasi hamda muomala madaniyatini 
kuzatadi va o‘rganadi.Shunga qarab o‘quvchiga , uning ota onasiga qanday yondashishni , ular 
bilan ishlash shakli va mazmunini belgilab oladi.
O‘quvchilar ilk savod chiqarish davrida tovushlar , ulardan bo‘g‘in yasash , bo‘g‘inlardan 
so‘z tuzish , so‘zlar ishtirokida gap hosil qilish va ana shu so‘zlardagi tovushlarni aniq talaffuz 
qilishni o‘rganadilar.Shu bilan bir qatorda sekin asta asarlarni ifodali , obrazli o‘qish va hikoya 
qilishga o‘rgatish , asar qahramonlarini ijobiy, salbiy xususiyatlarini tavsiflash va nutqini ajrata 
olishga o‘rgatib borish kerak.
O‘qituvchining vazifasi faqat mavzu yuzasidan ma’lumot berishgina emas , balki 
o‘quvchilarning dunyoqarashi , fikrlash doirasi , nutqini o‘stirish , sezimlarini teranlashtirish , 
ularni erkin tinglovchidan erkin ishtirokchiga , so‘zlovchiga aylantirishdan iborat.
Bu maqsadlarni amalga oshirishda ilg‘or pedagogik texnalogiyalardan samarali foydalanish bu 
ta’lim sifatini oshiruvchi vosita hisoblanadi.Yangi pedagogik texnalogiyalar asosida tashkillangan 
dars mashg‘ulotlari o‘quvchining yoshiga mos tushishi , ruhiyatiga yaqin bo‘lishi kerak.Bu 
o‘qituvchidan ijodkorlik va katta mas’uliyat talab etiladi.
O‘qish va yozish malakalarini shakllantirishda mavzuga oid videorolik , animatsiya , 
audioqo‘shiqlar,tovush va so‘zlarning talaffuzini o‘rgatuvchi elektron ko‘rgazmalar ta’lim 
berishning sifatini sezilarli darajada oshiradi. 
O‘quvchilarni ravon nutq egasi bo‘lib yetishishlarida o‘qituvchidan metin iroda va kasbga 
sadoqat talab qilinar ekan , o‘z ustida ishlagan , izlanishdan to‘xtamagan o‘qituvchi albatta 
chiroyli nutq egasi bo‘lgan o‘quvchilarni kamol toptiradi.