|
10
BOSHLANG‘ICH SINFLARDA ZAMONAVIY O‘QUV JARAYONI
Matyaqubova Nilufar Matnazarovna
Xorazm viloyati, Hazarasp tumani,
15-maktab boshlang‘ich ta’lim o‘qituvchisi
Annotatsiya: Darslarni o‘tishda ilg‘or pedagogik texnologiyalardan foydalanishning samarali
metodlarini o‘rganish, uni amalda sinab ko‘rish, ulardan yanada samaraliroq foydalanish yo‘llarini
izlash va ishlab chiqish o‘qituvchilarning oldida turgan eng dolzarb vazifalardan biridir. Maqolada
zamonaviy texnologiyalarga asoslangan ta’lim jarayoni haqida fikr yuritiladi.
Kalit so‘zlar: pedagogic texno;ogiya, o‘quv jarayoni, o‘quvchi, zamonaviy talablar, metod,
malaka, ko‘nikma, sifat.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev raisligida 23-avgust kuni xalq
ta’limi tizimini rivojlantirish, pedagoglarning malakasi va jamiyatdagi nufuzini oshirish, yosh
avlod ma’naviyatini yuksaltirish masalalariga bag‘ishlangan videoselektor yig‘ilishida hurmatli
muallimlarimiz, jonkuyar maktab direktorlarini, soha faxriylarini el-yurtimizning tayanchi va
suyanchi ekanligi, kelajak avlodimiz taqdiri, butun millatimiz, xalqimiz, davlatimiz taqdiri
muhtaram muallimlarga bog‘liq ekanligini ta’kidlab o‘tdilar.
Bugungi kun ta’lim va tarbiya jarayoni o‘sib kelayotgan yosh avlodni jamiyat talablarini o‘zida
aks ettiruvchi ijtimoiy buyurtma asosida hayotga tayyorlashdan iborat. Boshlang‘ich ta’limda
sog‘lom va barkamol avlodni tarbiyalash, yoshlarning o‘z ijodiy va intellektual salohiyatini
ro‘yobga chiqarish, ta’lim jarayoniga zamonaviy axborot-kommunikatsiya va pedagogik
texnologiyalarni, elektron darsliklar, multimedia vositalarini keng joriy etish orqali o‘qitish
sifatini tubdan yaxshilash va yanada rivojlantirish ko‘zda tutilganligi dolzarb vazifalardan biridir.
Boshlang‘ich o‘qituvchiga maktabda o‘qitishning ko‘plab yangi usullarini o‘zlashtirish kerak.
Ushbu zamonaviy texnikalar bolalarning rivojlanishi va o‘sishi uchun ko‘p tadqiqotlar va tahlillar
bilan yaratilgan. Ushbu metodlarning aksariyati har bir boshlang‘ich maktab o‘quv dasturiga
kiritilgan samarali ta’limni yaratishga qaratilgan. Bugungi kunda talabalarga ushbu maxsus
texnik vositalar yordamida bolalarda kognitiv qobiliyatlarning rivojlanishi amalga oshiriladi.
Maktabdagi o‘quv jarayoni bolani rag‘batlantirishga qaratilgan, chunki u shaxsning o‘z
maqsadlariga erishishida rahbarlik qiluvchi kuchdir. Maktabda bolalarni o‘qitish va rivojlantirish
metodlariga bag‘ishlangan boshlang‘ich o‘qituvchilar malaka oshirish orqali ta’lim jarayoni
samaradorligini oshirish mumkin. Boshlang‘ich daraja bola hayotining eng nozik davrlaridan
biri bo‘lib, o‘qituvchilar o‘quvchilarga qachon va qandaydir muammolarga duch kelganda ularga
qanday yordam berishni o‘rganadilar.
O‘qitishning yangi uslublari dunyodagi ta’lim muhitini o‘zgartiradi va talabalar orasida yaxshi
natijalarga erishishga yordam beradi. Biz so‘nggi yillarda boshlang‘ich ta’limda qo‘llanilishi
mumkin bo‘lgan va 21-asrning har bir o‘qituvchisi tanish bo‘lishi kerak bo‘lgan asosiy innovatsion
yondashuvlarni ko‘rib chiqamiz.
An’anaviy o‘qitish usullari izohlash, tushuntirish, matn yoki suhbat bilan ishlashni o‘z ichiga
olsa, zamonaviy ta’limda ta’limni faollashtirish usullari o‘quvchilarni o‘quv jarayoniga ko‘proq
jalb qilishga qaratilgan. Xususan, bu usullar munozara, evristik yoki didaktik o‘yinlar misolida
ko‘rish mumkin.
Interaktiv metodlar o‘quvchilarda doimiy faollikni ta’minlaydi. O‘quvchilar dars davomida
bo‘sh qolmaydilar, ular mavzuga oid biror bir muammo bilan band bo‘ladilar. Natijada esa
zerikish holatini oldi olinadi. Interaktiv meiodlardan foydalanishda o‘qituvchi, eng avvalo,
darsning texnologik loyihasini tuzib olishi lozim. Darsni texnologik loyixalash uchun esa
o‘qituvchi interaktiv metod strategiyalari va usullari bilan tanish bo‘lishi lozim.
O‘quvchilar bajaradigan interfaol darsdagi interaktiv mashq va topshiriqlar uning asosiy
tarkibi hisoblanadi. Oddiy mashq va topshiriqlardan shunisi bilan farqlanadiki, ularni bajarish
jarayonida o‘ragilgan material nafaqat mustaxkamlanadi, balki yana yangilari ham olinadi.
474
10
Shuningdek, bu mashq va topshiriqlar interaktiv yondashuvga mo‘ljallangan bo‘lib, zamonaviy
pedagogikada ham uning boy zahirasi to‘plangan.
Adabiyotlar:
1. Teaching methods in primary school, Martin Skutil, University of Hradec Kralove, ERMM
2015.
2. M. Skutil, “View of primary education in terms of the application of teaching methods
in the educational process focusing on project based teaching” 7th International Conference of
Education, Research and Innovation – ICERI2014, November 2014.
3. 8 methodologies that every 21st century teacher should know, Redacción Realinfluencers,
May, 2019.
475
Do'stlaringiz bilan baham: |
