Масъул муҳаррир

10
O‘QITISHDA RAQAMLI TEXNOLOGIYALAR VA MASOAFAVIY TA’LIMDA ZOOM 
ELEKTRON DASTURIDAN FOYDALANISH
Normatova Shahnoza
Toshkent shahri XTV AFIDU 
O‘zbek tili va adabiyoti o‘qituvchisi
Annotatsiya. Ushbu maqolada masofaviy ta’limda raqamli texnologiyalardan foydalanish 
zaruratlari, ZOOM elektron dasturini qo‘llash tartib va qoidalari, afzalliklari haqida fikr yuritiladi. 
Masofaviy ta’limda qulayliklarga ega bo‘lish va inkoniyatlardan to‘g‘ri, sifatli foydalanish 
zaruratlari xususida tavsiyalar beriladi.
Kalit so‘zlar: elektron dasturlar, masofavoy ta’lim, Zoom Webinar, onlayn, veb dastur, opsiya.
Ilm-fan va texnologiyalarning jadal rivojlanishi, global dunyoda raqobatning ortishi sharoitida 
har bir davlat va jamiyatning bu jarayonda raqobatbardoshligi yoshlarning intellektual rivoji 
hamda ularning iste’dodi va qobiliyatlarini to‘liq amalga oshirishga e’tibor berishga bog‘liq 
bo‘ladi. Shuning uchun bu masala har doim davlatlarning uzoq muddatli rivojlanishini 
ta’minlashga qaratilgan barcha strategiyalarda aks ettirilgan. O‘zbekiston Respublikasining 2017-
2021- yillarda rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishlari bo‘yicha Harakatlar strategiyasi 
ham bu borada istisno bo‘lmadi. 
Ta’lim jarayonida AKT dan foydalanish bugungi kun talabi hamda qulaylik vositasidir. 
Texnika rivojlanish asrida yashar ekanmiz har bir yosh avlod eng zamonaviy texnika vositalaridan 
foydalana bilishi kerak.
Masofaviy ta’lim berish usuli iqtisodiy tejamkorlikka olib keladi. Bunda o‘quvchilar vaqtni ham 
masofani ham tejab qoladilar. Shu sababli, ta’limda onlayn veb dasturlardan foydalanish tobora 
ommalashib bormoqda. Shu o‘rinda masofaviy ta’lim jarayonida Zoom Webinar elektron dasturidan 
foydalanish maqsadga muvofiq. Bu dasturning afzalliklari haqida fikrlarimni bildirmoqchiman. 
Zoom Webinar dasturi har qanday vebinar uchun qulay. U foydalanuvchilariga vebinarda xona 
ochishga va o‘quvchilar bilan video konferensiya usulida muloqot qilish imkoniyatini beradi. 
O‘qituvchi bir paytning o‘zida barcha o‘quvchilar bilan muloqot qila oladi, ularni ko‘zatish va 
ko‘rish imkoniyatiga ega bo‘ladi. O‘qituvchi va o‘quvchi bir-biriga video va audio xabarlar 
yuborish funksiyalariga ega. O‘qituvchi mavzuni tushuntirishi uchun dasturdagi maxsus ekrandan 
foydalana oladi. O‘quvchida esa bu mavzuni o‘sha paytda yoki yoki saqlab qo‘yilgan holda 
boshqa paytda ham ko‘rish imkoniyati mavjud . Dasturda yana o‘quvchi o‘zining video tasvirini 
va ovozini avtomatik o‘chirib qo‘yish mumkin. Bu xususiyat o‘quvchi o‘zi o‘tirgan xonadan yon 
atrofdagi ovozlarni hammaga eshitilmasligini xohlaganda ishlatiladi. Ishtirokchilarga o‘qituvchi 
tomonidan yozolayotgan ma’lumotlarni ko‘rsatish imkoniyati bor. Keyingi afzalligi jonli efir 
xususiyati. Qatnashuvchilar orasida chat orqali muloqot qilish funksiyasi ham bor. Bu dasturdagi 
video va audio yuqori sifatli bo‘lib qatnashuvchilarga kichik yozuvlarni ham bemalol o‘qiy olish 
imkonini beradi.

---

517
10
Xulosa o‘rnida aytish mumkinki, ta’lim jarayonida onlayn o‘qitishning zamonaviy dasturlaridan 
foydalanish zamon bilan hamnafas bo‘lishda ahamiyatga molik. Dasturlardan foydalanish vaqt va 
masofani tejash, yuqori natijaga ega bo‘lish, ta’lim sifatini oshirish imkoniyatlarini ochib beradi.
Foydalanilgan adabiyotlar:
1. Anita Rosen. E-Learning 2.0: Proven Practices and Emerging Technologies to Achieve Real 
Results. London: 2012
2. Maggi Savin-Baden, Kay Wilkie. Problem-Based Learning Online. – New York: 2016

---

518