Масъул муҳаррир: академик Т. Н. Долимов, г м. ф д., проф. Тақризчилар

42-расм. Рубидий-стронцийли эволюцион диаграмма: t - ёш қиймати; а - изохронанинг қиялик бурчаги; b – дастлабки изотоп нисбат ^87Sr/^8fiSr.

Бу усул нордон ва ўрта таркибли магматик ва метаморфик жинсларнинг ёшини ҳамда чўкинди ҳосил бўлиш жараёнлари ва диагенез вақтини аниқлашда кенг қўлланилади. Тоғ жинсларининг ёши рубидий изотопининг (⁸⁷Rb) парчаланишидан ҳосил бўлган радиоген стронцийнинг (⁸⁷Sr) миқдори бўйича, бу изотоплар миқдорини норадиоген келиб чиқишга эга бўлган эталон (⁸⁶Sr) миқдорига нисбатан таққослаб баҳоланади.
Бу усул асосан изохрон вариантда ялпи намуналарни тадқиқ қилишда қўлланилади. Ёшни аниқлашда тадқиқ этилаётган объект (интрузив тана, қатлам ва ҳ.к.) учун етарли бўлган намуналар тўпламидан (5-7 тадан кам эмас), бирёшли, стронцийнинг бир хил изотоп таркибли ва шу билан бир вақтда Rb/Sr қиймати билан фарқланувчи маълумотлардан фойдаланилади. Агар таҳлил этилаётган намуналар тўплами изохрон моделга мос келса, унда ⁸⁷Rb/⁸⁶Sr ⁸⁷Sr/⁸⁶Sr координаталарда графикка туширилган таҳлилий материаллар (42-расм) изохрона ҳосил қилиб, чизиқли боғлиқликка бўйсунади ва у у = ах + б. туркумидаги тўғри чизиқ тенгламаси билан ифодаланади. Ёш (t) формула бўйича ҳисоблаб топилади:


t= (1/λ)In (1+tga),


бунда, λ - ⁸⁷Rb парчаланиш тезлигининг константаси; a - изохронанинг қиялик бурчаги; tga – изохрона тенгламасининг бурчак коэффициентига (а) мос келади. Изохронанинг ордината билан кесишиш нуқтаси таҳлил қилинаётган намунадаги бирламчи изотоп нисбатни (⁸⁷Sr/⁸⁶Sr) беради. Намуналарнинг изохрон моделга мос келиши графикда нуқталарнинг тўғри чизиқ бўйлаб жойлашиши орқали назорат қилинади.
Ҳисоблаб топилган тоғ жинсининг ёши кристаллизация пайтидан ёки қандайдир метаморфик ҳодисадан кейин ўтган вақтни акс эттиради.
Денгиз карбонатларидаги ⁸⁷Sr/⁸⁶Sr нисбат уларнинг ёшини аниқлашда ҳам қўлланилиши мумкин.