Масъул муҳаррир: академик Т. Н. Долимов, г м. ф д., проф. Тақризчилар



Download 62,78 Mb.
bet64/250
Sana11.07.2022
Hajmi62,78 Mb.
#775422
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   ...   250
Bog'liq
Чиникулов Х , Жўлиев А Х Автосохраненный

Органик мажмуалар усули. Етакчи органик қолдиқлар усулидан фарқли ўлароқ бунда бутун палеонтологик материалдан фойдаланилади. Тадқиқотчи кесмада тарқалган қолдиқларни ўрганади, уларнинг кесма бўйлаб комплекслари алмашинишини ва кесмадан кесмагача ўзгаришини аниқлайди. Мазкур усулнинг устуворлиги шундан иборатки, бунда кесмаларнинг ёши ва уларни таққослаш ҳақидаги хулосалар якка етакчи органик қолдиқларгагина эмас, балки қатламда учрайдиган барча фауна ва флора шакллари мажмуасига асосланган бўлади. Шундай қилиб, ётқизиқларнинг ёши ҳақидаги хулосаларнинг ишончлилиги ошади. Ушбу усул ҳозирги вақтда кенг қўлланилади ва биостратиграфияда асосий усул саналади.
Усулнинг мазмуни график тасвирланади. Унда тошқотган қолдиқлар кесмада пайдо бўлиши ва қирилиб кетиши тартибида жойлаштирилади. Бунда муайян мажмуаларнинг алмашиниши бўйича поғоналар ҳосил бўлади ва уларга асосланиб ётқизиқларнинг ёши ҳақида хулоса чиқариш ва кесмаларни табақалаш мумкин.
Органик қолдиқлар мажмуасини таҳлил қилишда муайян қатламда учрайдиган ва унинг чегарасидан чиқмайдиган шакллар ажратилиши мумкин. Бу бизга маълум бўлган етакчи шакллардир ва улар кесмада жуда кам учраши мумкин. Аммо улардан ташқари пастки қатламда пайдо бўлган ва кейинги қатламда учрамайдиган ёки пастки қатламда учрамайдиган, ушбу қатламда мавжуд бўлган ва устки қатламга ўтувчи шакллар ҳам учрайди. Қатламда топилган органик қолдиқлар мажмуаси унинг типик тури (индекс-тур) бўйича номланади, бу комплекснинг барқарорлиги бир қанча кесмаларда текшириб кўрилади. Бундай шакллар мажмуаси ётқизиқлар ёшини ишончли аниқлашга ёрдам беради.
Юқорида кўриб ўтилган биостратиграфиянинг хусусий усулларидан ташқари эволюцион (филогенетик), палеоэкологик ва таққослашнинг сонли усули кабилар ҳам мавжуд. Улар билан талабалар юқори курсларда махсус фанларни ўрганишда танишади.
Литостратиграфик усул кесмани тоғ жинсларининг таркиби, структуравий ва текстуравий хусусиятлари бўйича қатламлар ва уларнинг мажмуаларига табақалашга ва уларнинг турли жойларда тузилган стратиграфик кесмаларни ўзаро таққослашга асосланган. Бир хил литологик тавсифга эга бўлган қатламлар ва қатламлар мажмуалари ва турли кесмалардаги ўхшаш кетма-кетлиги ҳамда уларнинг бир хил ёшдалигини тахмин қилишга имкон беради. Литостратиграфик усул «соқов» қатламларнинг, яъни фауна ва флора қолдиқларига эга бўлмаганларининг ёшини аниқлашда фойдаланилади. Бу усул ёрдамида қатламларнинг ёшини аниқлаш ёки бошқа усуллар билан аниқланган муайян эталон геологик кесмалар билан таққослаш орқали амалга оширилади. Аммо кўп ҳолларда бир литологик таркибдаги қатламларнинг турли жойдаги ёши синхрон бўлмайди. Бу литостратиграфик усулнинг асосий камчилиги ҳисобланади. Бунда қатламлар яқин масофалардагина ўзаро таққосланиши мумкин.

Download 62,78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   ...   250




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish