Massa — asosiy fizik oʻlcham birliklaridan biri boʻlib, materiyaning inersion va gravitatsion xossalarini aniqlovchi skalyar kattalik. Sida massa kgda oʻlchanadi. Massa

---

Massa
Massa — asosiy fizik 
oʻlcham birliklaridan
biri boʻlib, 
materiyaning
inersion va 
gravitatsion
xossalarini aniqlovchi 
skalyar
 kattalik. 
SIda
massa 
kgda
oʻlchanadi.
Massa (
lotincha
: massa — katta tosh; boʻlak) (fizikada) — jismning inertlik va gravitatsion
xususiyatlarini ifodalovchi fizik kattalik. M. tushunchasini fanga birinchi boʻlib I. Nyuton 1687-
yilda "Natural falsafaning matematik asoslari" nomli asarida olib kirgan. Har qanday jism unga
boshqa jismlar taʼsir etmaguncha tinch yoki toʻgʻri chiziqli tekis harakatini saqlaydi. Jismlarning
bu xususiyati inertlilik deb ataladi. Jism inertliligining oʻlchovi — inersion M. Berk sistemani
tashkil etuvchi ikki jism faqat oʻzaro taʼsirlashadi. At vaqt mobaynida birinchi jism tezligi Di, va
ikkinchi jism tezligi Di, ga oʻzgargan bulsin. Nyuton qonunlariga asosan mt&v=—t2Di, boʻladi,
bunda t, va t2 — koeffitsiyentlar. At oʻzgarsa, unga mos ravishda Di, va Di2 lar ham oʻzgaradi,
lekin /i, va t2 oʻzgarmas kattalik boʻlib qolaveradi, /i, va t2 lar faqat birinchi va ikkinchi
jismlarning oʻziga bogʻliq boʻlganligi uchun ular inersion M.lar deb ataladi. Ammo jism faqat
inersion xususiyatlarga ega boʻlibgina qolmay, atrofidagi fazoda gravitatsiya maydonini vujudga
keltiradi. Bu maydon oʻz xususiyatlari boʻyicha zaryadlangan jism hosil qilgan elektrostatik
maydonga oʻxshaydi. Gravitatsiya maydonini vujudga keltiruvchi zaryad gravitatsion zaryad yoki
gravitatsion M. deb ataladi. Nyutonning butun olam tortishish qonunita asosan, Yerning
gravitatsiya maydoniga, mas, Yer sirti yaqinida joylashgan jismga Yerning tortishish kuchi taʼsir
etadi.
Tinch holatdagi M.si nolga teng boʻlgan zarralar ham bor. Mas., (foton lar), ammo bunday
zarralar tinch holatda mavjud boʻlmaydi, paydo boʻlgan ondayoq s tezlik bilan harakatlana
boshlaydi.
[1]
Belgilanishi

---

Belgisi: m (
ingl.
m — mass)
SI
da: kilogramm, kg
Boshqa kattaliklari: tonna t, gramm g, karat Kt va boshq.
Oʻlchov asboblari: 
tarozilar
E — 
energiya
, m — massa, c — 
yorugʻlik tezligi
Успехи физических наук (http://ufn.ru/ru/)
(ruscha)
1. 
OʻzME
. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
Ko‘proq o‘rganish
Ushbu maqolada 
Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi
 (2000-2005)
maʼlumotlaridan foydalanilgan.
Xossalari
Havolalar
Manbalar

---

 
Soʻnggi tahrir 17 kunlar avval MalikxanBot tomonidan amalga oshirildi
"
https://uz.wikipedia.org/w/index
.php?title=Massa&oldid=2396658
" 
dan olindi