Mashinasozlik

O`zbekiston  respublikasining  “Atmosfera  havosini  muhofaza  qilish 

to`g`risida”  gi  qonuni  1996  yil  27-  dekabrda  qabul  qilingan  bo`lib,  u  30  ta 

moddadan iboratdir. Qonunning 1- moddasida Atmosfera havosi tabiatni muhofaza 

qilish  obe`kti  sifatida  yozilgan  bo`lib,  bunda  “Atmosfera  havosi  tabiiy 

resurslarining  tarkibiyqismi  bo`lib,  u  umum  milliy  boylik  xisoblanadi    va  davlat 

tomonidan muhofaza qilinadi” deyilgan. 

Qonunning 3- moddasida, Atmosfera havosini muhofaza qilish to`g`risidagi 

qonun hujjatlarining asosiy vazifalari berilgan. Ular quyidagilardan iborat; 

*atmosfera hovosining tabiiy tarkibini saqlash; 

*Atmosfera  havosiga  zaharli  kimyoviy,  fizikaviy,  biologic  va  boshqa  hil 

ta`sir ko`rsatilishining oldini olish hamda kamaytirishi; 

*davlat  organlari  korhonalar,muassasalar,tashkilotlar,  jamoat  birlashmalari 

va  fuqarolarni  atmosfera  havosini  muhofaza  qilish  sohasidagi  faoliyatini  huquqiy 

jihatdan tartibga solishdir; 

4-moddada Fuqarolarning hayot uchun qulay atmosfera havosiga ega bo`lish 

huquqi va uni saqlash sohasidagi majburiyatlar. 

---

69 

 

Fuqarolar  hayot  sog`liq  uchun  qulay  atmosfera  havosiga  ega  bo`llish, 

atmosfera  havosining  holati  hamda  uni  muhofaza  qilish  yuzasidan  ko`rilayotgan 

chora-tadbirlar  to`g`risida  o`zvaqtida  va  to`g`ri  axborot  olish,atmosfera  havosiga 

ifloslantiruvchi  moddalar  va  biologic  organizmlar  chiqarilishi  hamda  fizikaviy 

omillarning atmosferaga zararli ta`siri  ko`rsatishi orqali o`zlarining salomatligiga 

hamda mulkiga ziyon etkazilgan hollarda zararni undirib olish huquqiga egadirlar. 

Fuqarolar  atmosfera  havosini  avaylashlari  uning  ifloslanishiga  kamayishiga  va 

unga fizikaviy omillar zararli ta`sir etishiga olib keluvchi harakatlarni qilmasliklari 

shart. 

Bu  qonunda  atmosfera  havosini  muhofaza  qilish  hamda  aholining  hayot 

faoliyati  havfsizligining  ta`minlash  maqsadida    bir  necha  moddalar  ishlab 

chiqilgan. Bular quyidagilardan iborat; 

14-modda. Yoqilg`I va yonilg`i-moylash materiallari sifatiga doir talablar. 

O`zbekiston  Respublikasi  hududida  foydalaniladigan  yoqilg`I  va  yonilg`I 

moylash  materiallarining  barcha  turlari  O`zbekiston  Respublikasi  Tabiatni 

muhofaza  qilish  davlat  qo`mitasi  bilan  kelishilgan  standartlar  talablariga  mos 

bo`lishi lozim. 

15-modda.  O`zbekiston  Respublikasi  hududiga  transport  vositalari  va 

boshqa  qatnov  vositalari  hamda  qurilmalarini  olib  kirish  va  ularning  kirib  kelish 

shartlari. 

Transport  vositalari  va  boshqa  qatnov  vasitalari  hamda  qirilmalari 

ko`rsatiladigan  salbiy  ta`sir  ishlatilgan  gazlardagi  ifloslantiruvchi  moddalar 

miqdoriga  va  ular  fizikaviy  omillarning  zararli  ta`sir  ko`rsatilishiga  doir 

O`zbekiston  Respublikasi  hududida  amal  qilinadigan  normativlaridan    oshmagan 

taqdirdagina  O`zbekiston  Respublikasi  hududiga bu  vositalar  va  qurilmalarni olib 

kirishga ularni kirib kelishiga yo`l qo`yiladi. 

16-modda.  Tanspotr  vositalari  va  boshqa  qatnov  vositalari  hamda 

qurilmalarini ishlab chiqarish va ulardan foydalanish. 

Ishlatilgan 

gazlar 

chiqarib 

yuborilganida 

ularadgi 

ifloslantiruvchi 

moddalarning  miqdori  yoki  ular  fizikaviy  omillarning  zararli  ta`sir  ko`rsatishi 

---

70 

 

normativlardan  yuqori  bo`lgan  transport  vositalariva  boshqa  qatnov  vositalari 

hamda qurilmalarni ishlab chiqarish va ulardan foydalanish taqiqlanadi. 

Transport  vositalari  va  boshqa  qatnov  vositalari  hamda  qirilmalarning 

egalari  ishlatilgan  gazlardagi  ifloslantiruvchi  moddalarning  miqdori  va  ular 

fizikaviy  omillarininig  zararli  ta`sir  ko`rsatishi  normativlarga  rioya  qilinishini 

ta`minlashlari shart. 

17-modda.Transport  vositalari  va  boshqa  qatnov  vositalari  hamda 

qurilmalarini  ta`mirlaydigan  va  ularga  texnik  hizmat  ko`rsatadigan  korhonalar  va 

tashkilotlar va oldiga qo`yiladigan talablar. 

Atmosfera  havosiga  zararli  ta`sir  ko`rsatuvchi  transpot  vositalari  va  boshqa 

qatnov  vositalari  hamda  qurilmalarni  ta`mirlaydigan  va  ularga  tehnik  hizmat 

ko`rsatadigan  korhonalar  va  tashkilotlar  ishlatilgan  gazlardagi  ifloslantiruvchi 

moddalari  miqdorining  hamda  ular  fizikaviy  omillari  zararli  ta`sir  ko`rsatishining 

normativlariga muofiqlligini tekshirish va tartibga solib turishini taminlaydilar. 

Andijon viloyati , Andijon shahar ekologik tizimiga taransportlarini tar`sirini 

kamaytirish  maqsadida,  aholining  hayot  faoliyati  havfsizligi  (XFH)  maqsadida 

“Toza  havo”  operatsiyasi  o`tkaziladi.  “Toza  havo”  operatsiyasi  Andijon  viloyati 

hokimi  tomonidan  “Toza  havo”  operatsiyasi  o`tkazishga  FARMOISH  beradi.  Bu 

“Toza havo” operatsiyasi yilda ikki marotaba o`tkaziladi.