Mashinasozlik

 

 

 

 

 

 

---

13 

 

II. MAVZUNING DOLZARBLIGI 

ХIX  asr  oxirlari  XX  asr  boshlarida  yer  yuzida  sanoatni  va  avtomobil 

transportining rivojlanishi natijasida yangi “Atrof muhitni himoyalash” muammosi 

paydo  bo`ldi.  Doimiy  o`sib  borayotgan  avtomabillar  sonining  ko`payishi 

ekologiyaga  va  inson  salomatligiga  salbiy  ta`sir  ko`rsatadi.  Agarda  zavod  va 

fabrikalar  bir  aniq  joyda  joylashib,  ma`lum  hududlarnigina  ifloslantirsa, 

avtomobillar  esa  inson  oyog`i  yetgan  joyning  barchasiga  ta`sir  ko`rsatadi. 

Izlanishlar  shuni  ko`rsatadiki,  1  ta  avtomabil  1  soatlik  ih  jarayonida  50-70  m

3

 

chiqindi gazlarini hosil qiladi va ularning tarkibida 200 dan ortiq zararli kimyoviy 

brikmalar  mavjud  (uglerod  oksidi,  azod  oksidi,  uglevodorodlar,  aldegidlar,  ikki 

oksidli  uglerod,  oltingugurt  gazi,  qurum,  qo`rgoshin  birikmalari,  benzoprinva 

hokazolar). 

Avtotransport  chiqindilari  tarkibiga  kiruvchilarning  eng  kata  hissasini 

uglerod  oksidi,  azot  brikmalari,  uglevodorodlar  va  qurum  tashkil  qiladi(uglerod 

oksidi 87-98%, uglevodorodlar 82-96%, azot oksidlari 19-73%). 

Avtomobil  transportining  atrof  muhitga  zararli  ta`sirini  quyidagi  sxemadan 

ko`rish mumkin.