Mashinasozlik

IV.2. Avtomobillarni ta`mirlash turlari, usullari va tizimi.  

Ta`mirlash  buyum  va  uning  tashkil  etuvchi  qismlarining  sozligi  yoki  ishla-

tishga  yaroqliligi  hamda  obyekt  resursini  tiklashga  qaratilgan  kompleks 

operatsiyalar majmuyi hisoblanadi. Avtomobil (avtobus) lar va ularning agregatlari 

avtomobil texnikasiga tegishli buyumlar qatoriga kiradi. Yig`ish birliklari va alohida 

detallar ularning tashkil etuvchi qismlari hisoblanadi. 

Mavjud qator belgilari bo`yicha ta`mirlash har xil turlarga bo`linadi. Mashina 

resursini  tiklash  darajasi  bo`yicha  ta`mirlash  tubdan  va  joriy  ta`mirlashlarga 

bo`linadi.   

Tubdan  ta`mirlash  buyumning  sozligini  va  uning  resursini  to`liq  yoki  unga 

yaqin  bo`lgan  holatgacha  tiklash  uchun  amalga  oshiriladi.  Bunda  buyumning 

istalgan qismlari (baza detallari ham) yangisiga yoki ta`mirlanganiga almashtirilishi 

mumkin. Ta`mirlangan buyumning to`liq resursiga yaqin bo`lgan qiymati me`yoriy-

---

 

18 

texnik  hujjatlarda  keltiriladi.  Uning  qiymati  avtomobillar  va  ularning  agregatlari 

uchun hozirgi sharoitda yangi avtomobil resursining 80 % ini tashkil etadi. Yengil 

avtomobil  va  avtobuslarning  baza  qismi  bo`lib, ularning  kuzovi  hisoblanadi. Yuk 

avtomobillarida  esa  baza  qism  vazifasini  rama  bajaradi.  Agregatlarning  baza 

detallariga  dvigatelda:  silindrlar  bloki,  uzatmalar  qutisi,  orqa  ko`prik;  rul 

mexanizmida karter; old o`qda old o`q balkasi: kuzov yoki kabinada korpus; ramada 

bo`ylama balka kiradi [4-5].