Mashinasozlik texnologiyasi fakulteti mashinasozlik texnologiyasi kafedrasi mashinasozlik texnologiyasi

G’adir-budirlik uch parametr R_a,R_z va R_max, ikkita qadam parametri S, S_m va t_p mikroprofil nisbiy tayanch uzunligi bо’yicha baholanadi.

Ra-profilni о’rtacha arifmetik og’ishi deb ataladi. (9.1-rasm).

yoki taxminan

bunda n-l bazaviy uzunlikda tanlangan nuqtalar soni;

y_i - profilning og’ishi, ya’ni profilning har qanday nuqtasi va о’rta chiziq orasidagi masofa. Y masofa ishorasiga qaramasdan olinadi, ya’ni chiziq usti va osti m ordinatasi kabi (9.1 - rasm ).

R_z parametr - о’nta nuqta bо’yicha notekisliklar balandligi - bazaviy uzunlik oralig’ida, profil bо’rtiqlarining beshta еng katta balandliklari va botiqlarining еng katta chuqurliklari о’rtacha absolyut qiymatlarini yig’indisini bildiradi;

bunda, H_imax - profilning beshta еng katta maksimumlarining og’ishi;

H_imin - profilning beshta еng katta minimumlarining og’ishi.

Profilning о’rinli bо’rtiqlarining S о’rtacha qadami deb, bazaviy uzunlik oralig’ida о’rinlik bо’rtiqliklar qadamini о’rtacha qiymatiga aytiladi.

Profilning notekisliklarini S_m о’rtacha qadami deb, bazaviy uzunlik oralig’ida о’rtacha chiziq bо’yicha profil notekisliklari qadamini о’rtacha qiymatiga aytiladi.

Profil _r tayanch uzunligi bazaviy uzunlik oralig’ida о’rta chiziqqa parallel bо’lgan mikronotekisliklar chizig’idan berilgan kesimda ajratiluvchi bо’laklar uzunliklari yig’indisi bilan aniqlanadi.

Profil t_p nisbiy tayanch uzunligi, profil tayanch uzunligini bazaviy uzunlikka bо’lgan nisbati bilan aniqlanadi.

bunda r - profil kesimi darajasi; b_i mikrobо’rtiqda ajratiluvchi bо’lak uzunligi.

G’adir-budirliklarni balandlik parametrlarining korrelyasion bog’liqligi mavjud.

Yassi balandlik va pardozlov - mustahkamlovchi ishlov berish uchun о’rtacha R_max = 5,0 R_a , R_z = 4,0 R_a; yо’nish, randalash, frezalash uchun R_max = 6,0 R_a, R_z = 5,0 R_a; qolgan ishlov berish usullari uchun R_max = 7,0 R_a, R_z = 5,5 R_a.

G’adir-budirlikni baholash uchun oltita parametrni kiritilishining asosiy fikri shundan iboratki, ularning yordamida detallarni xizmat vazifalariga va еkspluatasiya qilish sharoitiga bog’lab, g’adir-budirlikni reglamentlashtirishdir.