Mashinasozlik tехnologiyasi

Texnologik  operatsiya  texnologik  jarayonlarni  hisoblashda  asosiy  birlik 
bo‗lib  xizmat  qiladi.  Jihozlarning    turi  va  soni,  detalni  tayyorlash,  uzel  yoki 
mahsulotni to‗liq yig‗ish bahosi ko‗p jahatdan operatsiyalarning tashkil etilishi 
usuliga bog‗liq bo‗ladi. 
Operatsiyalar  tashkil  qilinishiga  qarab  differensiyallashgan  va 
markazlashgan bo‗lishi mumkin. 
Differensiyalashgan  texnologik  jarayon    detalga  to‗liq  ishlov  berish  yoki 
yig‗ish  jarayoni  alohida-alohida  bajariladigan  texnologik  operatsiyalar 
yig‗indisidan  iborat  bo‗ladi.  Detalga  to‗liq  ishlov    berish  alohida  stanoklarda 
bajariladi, bu usuldan foydalanilganda  texnologik zanjir ko‗p sonli stanoklarni 
o‗z  ichiga  olib,  ishlov  berish  davrida  detal    ko‗p  martalab  qo‗yib  olinadi. 
Texnologik  jarayonning  bu  tizimda    tashkil  qilinish  mahsulot  kam  hajmda 
ishlab  chiqarilganda  qulay  bo‗lib,  texnologik  zanjirning  moslashuvchanligi 
yuqori  bo‗ladi,  ya‘ni  qisqa  vaqt  ichida  jihozlar  boshqa  mahsulot  ishlab 
chiqarishga  moslashtirilishi    mumkin.  Texnologik  zanjirni  boshqa  mahsulot 
ishlab chiqarish uchun moslash ko‗p vaqt talab qilmaydi. 
Markazlashtirilgan  texnologik  jarayon,  detalga  ishlov  berish  texnologik 
jarayoni  bo‗lib,  qator  sodda  texnologik  operatsiyalarning  bitta    murakkab 
operatsiyaga aylantirilishidan iboratdir. Jumladan, bir vaqtning o‗zida detalning 
bir necha yuzalariga  ko‗p sonli  kesish asboblar yordamida ishlov  berilishini 
misol  qilib  ko‗rsatish  mumkin.  Texnologik    jarayonning  yuqori  darajada 
markazlashishi 
operatsiyalarning 
mehnat 
sarfining 
kamayishiga, 
ish 
unumdorligining va ishlov berish  aniqligining oshishiga olib keladi. 
Operatsiyalarni markazlashtirish uch hil usulda amalga oshirilishi mumkin: 
ketma-ket, parallel va aralash. 
Ketma-ket  konsentratsiyalashtirilgan    texnologik  jarayonda  qirqish 
asboblari ketma ket ishga tushadi, parallelda ular bir  vaqtda ketma-ket ishlaydi. 
Aralash  bo‗lganida qirqish  vositalarining ishga  tushishida  ham  ketma-ket, ham 
parallel ishlash holatlari kuzatiladi.