Mashinasozlik tехnologiyasi

5. Foto - elektrik 
Qaytgan 
yorug‗lik 
qabul 
qiluvchida 
elektr 
signaliga  o‗zgartiriladi.  Bo‗sag‗a  qiymatdan  oshib 
ketganda ishchi yurish qo‗shiladi. 
6. Kontakli tutashuvli 
Tutashuv shtiftining detal bilan tegishishdan signal 
hosil bo‗ladi 
7. Kuch  
Berilgan  bo‗sag‗a  qiymatdan  oshib  ketishda 
(kesish  kuchi  yoki  burovchi  moment  datchigining 
signali) ishchi yurishning qo‗shilishi sodir bo‗ladi 
8. Yorug`likli  
Kesuvchi  qirrani  oldida  kesuvchi  asbob  bilan 
birgalikda  siljuvchi  yorug‗lik  manbaining  nur 
dastasi  detal  ta‘sirida  uziladi  va  ishchi  yurishni 
qo‗shish uchun signal beradi 
Bularga  dastgox tomonidan  sarflangan  quvvat, burovchi  moment, kesish 
kuchini tashkil qiluvchilari va boshqalar kiradi. Energetik parametrlarni o‗sishi 
normal kesish jarayonidan chetlanishini bildiradi va birinchi navbatda kesuvchi 
asbobning  o‗tmaslashishi  yoki  sinishi  bilan  bog‗liqdir.  Lekin  zagotovkadagi 
qo‗yim  yoki  materialning  qattiqligini  oshishi  ham  kesish  quvvatini  oshirib 
yuborishi mumkin.  
Shuning  uchun  bu  sistemalar  texnologik  jarayonlarni  ko‗rsatilganga 
nisbatan  qo‗pol  chetlanishlarini  tashxislash  uchun  mo‗ljallangan  kesish 
jarayonida  yuzaga  keluvchi  kesish  kuchi,  burovchi  moment,  kesish  quvvati 
uchun turli to‗g‗ri va bilvosita o‗lchash shakllari mavjud. 
№2  jadvalda  kesish  kuchini  va  burovchi  momentni  registratsiya  qilish 
uchun  o‗lchov  o‗zgartirgich  sistemalari  keltirilgan,  qaysiki  ular  tashxislash 
qurilmalarida  va  texnologik  sistemani  nazorat  qilishda  qo‗llaniladi.  Burovchi 
momentni  va  kesish  kuchini  o‗lchash  uchun  sezgir  elementlar  dastgohni  turli 
aloxida  qismlariga  qo‗yiladi.  Ular  kuchga  bog‗liq  ravishda  burchakni  va 
uzunlikni o‗zgarishini qabul qiladi. Shuning uchun bir tomondan bikrligi yuqori 
bo‗lishi  ikkinchi  tomondan  esa  yetarlicha  sezgir  bo‗lishi  kerak.  Sezuvchi 
elementning o‗zini chastotasi yuqori bo‗lishi kerak, ya‘ni u kesish boshlanishiga 
yoki kesish chuqurligini keskin o‗zgarishini tez sezishi kerak. 
2 – jadval  

---