Mashinasozlik tехnologiyasi

3.8-rasm. Jilvir toshining toretsi bilan 
jilvirlash. 

---

zagotovkalarning  tekis  yuzalari  jilvirlash  toshining  cheti  yoki  toretsi  bilan 
jilvirlanadi. 
1.  STANOKLARNING KOMPONOVKALARI, ASOSIY VA 
YORDAMCHI XARAKATLARI. 
Dastgohlarning  belgilanish  tizimi.  Dastgohsozlik  sanoati  tomonidan 
chiqarilgan  metall  kesuvchi  dastgohlar  yuqorida  keltirilgan  ЭНИМС  instituti 
taklif etgan belgilash sistemasi asosida belgilanadi.  Bunga asosan dastgohlarga 
raqamlar  va  harflardan  to‗zilgan  shifr  (yoki  model)  beriladi.  Bu  shifrdagi 
birinchi  raqam  dastgohning  guruhini,  ikkinchi  raqam  dastgohning  guruhdagi 
tipini,  uchinchi  (yoki  uchinchi  va  to‗rtinchi)  raqamlar  dastgohning  eng  muhim 
ekspluatatsion  parametrlaridan  birini  ifodalaydi.  Birinchi  yoki  ikkinchi 
raqamdan  keyingi  harf  odatda  dastgohning  navbatdagi  modernizatsiyasi 
(takomillashtirilganligi)ni,  barcha  raqamlardan  keyingi  harf  esa  dastgoh  asosiy 
modelining  modifikatsiyasini  ko‗rsatadi.  Masalan,  16K20—tokarlik  dastgohi, 
universal,  modernizatsiya  qilingan  (K),  markazlarining  balandligi  200  mm; 
16K20Ф3—asosiy 
modeli  16K20  bo‗lgan,  raqamli  dastur  bo‗yicha 
boshqariladigan  kontur  sistemasi  bilan  ta‘minlangan,  normal  aniqlik  sinfidagi 
tokarlik dastgohidir. So‗nggi o‗rinda keltirilgan harf ba‘zan dastgohning aniqlik 
sinfini (16Д20P—yuqori aniqlikka ega bo‗lgan (P) tokarlik-vintqirqar dastgohi) 
yoki  boshqa  alohida  xususiyatlarini  ifodalaydi.  1.1-jadvalda  dastgohlarning 
belgilanishiga doir misollar keltirilgan: 
Metall qirqish dastgohlarning belgilanishi 
1.1-jadval 
Guruhl
ar 
Guruhlarning nomi 
Jami 
dastgohlarga 
nisbati % 
Oddiy 
Dastur bo‗yicha 
boshqariladigan 
0 
Rezerv 
 
- 
 
1 
Tokarlik 
30 
1K62 
1K620Ф3,1Г340PЦ 
2 
Parmalash  va  teshik 
kengaytirish 
20 
2A135 
2Н125Ф2.2Э450Ф30 
3 
Abraziv ishlov berish 
20 
3151 
ZM152Ф2.3Э721VФ1
-1 
4 
Elektr-fizikaviy 
va 
elektr-kimyoviy 
ishlov berish 
 
4Д772Э 
4A423ФС 
5 
Tish  va  rezbalarga 
ishlov beruvchi 
 
5D32 
5V702VФ2 

---

6 
Frezalash 
6 
6Н82Г 
6A76РMФ2 
7  
Randalash,  o‗yish  va 
sidirish 
15 
7M36 
 
8 
Kesib ajratuvchi 
4 
862 
 
9 
Har xil