Mashinalarni traktorga ulash usullari va qurilmalari, ularni tuzilishi va ishlashi

Tozalash - mahsulot aralashmasidagi mahsulotni boshqa chiqindilardan ajratib olish jarayoniga aytiladi.
Saralash - mahsulotniishlatilishiga bog‘liq holda uning qaysidir bir xususiyatiga qarab bo‘laklarga ajratish jarayoniga aytiladi.
Kalibrovkalash - biror bir texnologik jarayonda bir hil aniq o‘lchamdagi mahsulotning ishlatilishi zarur bo‘lganda amalga oshiriladi.
Ma’lumki, qishloq xo‘jaligi mahsulotlariga dastlabki ishlov berishda ularni tozalash, saralash va kalibrlash ishlari har biri alohida yoki birgalikda amalga oshiriladi.
Mahsulotni tozalash-saralash-kalibrlash usullari har bir mahsulot va chiqindilarning o‘ziga xos xossalari va xususiyatlarini hisobga olgan holda tanlanadi (quyidagi jadvalga qaralsin).

42.Mahsulotlarni tozalash, saralash va kalibrovkalash

ishlarini mexanizatsiyalash asoslari

Xuddi shunday tozalash va saralash mashinalarining ishchi qismlarini tuzilishi (3.12 -rasm) mahsulot aralashmasidagi mahsulot va chiqindilarning fizik-mexanik xossalarini farqiga asoslangan bo‘lib, ularga A- aerodinamik xossalari, B -o‘lchamlari (a -uzunligi, v -eni va s -qalinligi), V-yuzasining holati, D -elektromagnit xossasi,G va Ye- fizik xossalari, ya’ni shakli, zichligi, qayishqoqligi, mexanik qattiqligi, rangi, gidrodinamik xossalari va boshqa ko‘rsatkichlariga qarab aniqlanadi.

Kattaligiga qarab ajratish. Mahsulotli aralashmani kattaligiga qarab ajratish belgilari ularning o‘lchamlari xisoblanadi.
Mahsulotni eni bo‘yicha ajratish yumaloq ko‘zli g‘alvirlar yordamida amalga oshiriladi.
Cho‘zinchoq to‘rtburchak shaklidagi g‘alvir ko‘zidan faqatgina qalinligi ko‘zlar enidan kichik bo‘lgan mahsulotlar o‘tishi mumkin. Bunda mahsulotning eni va uzunligi ahamiyatga ega emas, chunki cho‘zinchoq to‘rtburchak shaklidagi ko‘zlar uning uzunligidan bir muncha kattaroq uzunlikka ega bo‘ladi.
Mahsulotni uzunligi bo‘yicha ajratish uyachali yuzalar orqali amalga oshiriladi. Ajratgichlarning uyachali yuzalari ichki uyali aylanuvchan silindr ko‘rinishida yoki yon yuzalarida uyachalarga ega diskli ko‘rinishda bo‘ladi.