Машиналар ишончлиги ва техник сервис. Machine reliability and maintenance

 
1-расм. Юкланиш графиги. (29/10-15.11) 
Беш иш кунлик ҳафта учун ѝртача смена давомийлиги 8,2сга тенг. Олти 
иш кунлик ҳафта учун смена 7сга тенг, якшанба олди ва байрамолди кунлари 
эса 6с га тенг. Ишчи ва жиҳозлар учун фондлари номинал ва ҳақиқий 
турларга бѝлинади. 

---

Корхонанинг ишлаб чиқариш дастури, унинг ишлаш режимлари ва вақт 
фондлари белгиланганларидан сѝнг таъмирлаш технологик жараѐнини 
тузишга киришилади (2-расм). Корхонанинг юқори маромлиликда 
ишлашлигини таъминлаш мақсадида таъмирлаш цикли графиги тузилади. 
(бунда 
ГосНИТИ 
томонидан 
ишлаб 
чиқилган 
ѝртача 
меҳнат 
нормативларидан фойдаланилади). 
Бу график ҳисобий даврдан сони жиҳатдан бѝлган машина ѐки агрегатни 
капитал таъмирлаш мақсадида қурилади. Бу график ѐрдамида ишлаб 
чиқариш циклининг давомийлиги, яъни биринчи операция бошидан охирги 
операциянинг якунига қадар бѝлган вақт аниқланади. Бу графикни 
бажарилади. Таъмирлаш корхонасининг йиллик юкланиш графигидан 
таъмирланиши режалаштирилаѐтган энг кѝп сонли техник объектларнинг 
ҳисобий даври танлаб олинади. Ўша техник объект асосида ишлаб чиқариш 
такти аниқланади: 
,
/ N
Ô
ê
(1) 
бу ерда Ф
к
-корхонанинг (МТУ ѐки цехнинг) ҳисобий ойига тегишли вақт 
фонди, С; 
N- ҳисобий ойда таъмирланадиган объект (машина, агрегат, узел, 
детал)лар сони. 
Ҳар хил русумдаги машиналарни ва ҳар хил таъмирлаш ишлари учун: 
i
i
i
ê
i
ê
T
Ò
Ô
N
Ô
,
/
/
(2) 
бу ерда Ni-i-чи машина русумига келтирилган ҳисобий ойдаги
таъмирлашлар сони;
Тi-тегишли русумдаги таъмирланиши мѝлжалланган машина 
(агрегат)нинг меҳнат сарфи, одам-соат;
i
i
T ,
-умумий меҳнат сарфи, одам-соат. 
Махсус график шаклига ишчи жойлар номери операциялар (ишлар) номи, 
иш разряди ва уларнинг меҳнат сарфи ѐзиб қуйилади. 
Ҳар бир иш жойига доир ишчилар сони: 
,
/
èæ
è
Ò
Ð
(3) 
бу ерда Т
иж
- аниқланаѐтган иш жойидаги меҳнат сарфи, одам-соат. 
Ҳар бир постга тегишли ишчилар юклаш коэффициенти: 
,
100
ê
õ
þ
Ð
Ð
Ê
(4) 
бу ерда Р
ҳ
, Р
қ
-тегишли равишда иш жойидаги ҳисобий ва қабул қилинган 
ишчилар сони. 
Таъмирлаш жабҳаси (фонти): 
=t/ , (5)
бу ерда t-операциядаги ишлаб чиқариш цикли давомийлиги, соат. 

---

2-расм. Тракторларни таъмирлаш технологик жараѐни
Агрегат, 
узел ва 
деталларни 
тозалаш 
Агрегат, 
масси 
узелларини 
қисмларга 
ажратиш 
Тракторни 
агрегат, узел 
ва деталларга 
ажратиш 
Дефектовкалаш 
Бутлаш 
Двигател агрегати 
узелларини таъмирлаш ва 
йиғиш 
Двигателни 
йиғиш 
Эҳтиѐт қисмлар 
омбори 
Деталларни тиклаш 
Тракторни 
тозалаш 
Двигател, унинг 
агрегат ва 
узелларини 
қисмларга ажратиш