Машина деталлари маъруза курси лотин 2017 й 20 янв


 Qismlarga ta’sir etuvchi yuklanishlar turlari. Ulardagi ishchi va ruxsat etilgan



Download 2,19 Mb.
Pdf ko'rish
bet10/94
Sana10.09.2021
Hajmi2,19 Mb.
#170170
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   94
Bog'liq
mashina detallari

2. Qismlarga ta’sir etuvchi yuklanishlar turlari. Ulardagi ishchi va ruxsat etilgan 
kuchlanishlar 
Ruxsat  etilgan  kuchlanish  deganda  ma’lum  yuklanish  ta’sirida  detalning  xavfli  kesimida  hosil 
bo’ladigan  kuchlanishning  yo’l  qo’yilishi  mumkin  bo’lgan  va  uning  yetarli  darajada    mustahkam 
bo’lishini  hamda  talab  etilgan  vaqt  ichida  benuqson  ishlashini  ta’minlaydigan  eng  katta  qiymati  
tushuniladi. 
Kuchlanishning  bu  qiymatini  topish  uchun  chegaraviy  kuchlanish  hamda  mustahkamlik 
zapasi  qiymatlari  aniqlangan  bo’lishi  kerak.  Ma’lumki,  chegaraviy  kuchlanishning  qiymati 
materialning  mexanikaviy  xossalariga  bog’liq  bo’lib,  laboratoriyada  shu  materiallarning 
namunalarini  sinash  usuli  bilan  aniqlanadi  (1-rasm).  Masalan,  plastik  materiallarning  statik 
tuzilishini  sinash  natijasida  rasmda  keltirilgan  egri  chiziq  hosil  bo’ladi.  Bunda  A  nuqtaga  to’g’ri 
kelgan  kuchlanish  proporsionallik  chegarasiga,  V  nuqtaga  to’g’ri  kelgan  kuchlanish  oquvchanlik 
chegarasi deb, D nuqtaga to’g’ri kelgan kuchlanish esa mustahkamlik chegarasi deb ataladi.  
D
B
С
 
2.1-rasm. 
 
Ruxsat  etilgan  kuchlanishning  qiymatini  aniqlashda,  detalga  ta’sir  etuvchi  kuchning  va 
ishlatilgan  materialning  xiliga  karab,  chegaraviy  kuchlanish  sifatida  mustahkamlik  chegarasi  σ
v
 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com


9
 
 
 
(mo’rt  materiallar  uchun),  oquvchanlik  chegarasi  σ
oq
  (plastik  materiallar  uchun)  yoki  toliqish 
chegarasi σ
-1
  (yuklanish o’zgaruvchan sikl bilan ta’sir etadigan materiallar uchun) olinishi mumkin. 
Shunday qilinganda plastik materiallar uchun 
[ ]
n
ок
σ
σ
=
   
 
 
 
 
    (1) 
mo’rt materiallar uchun 
[ ]
n
в
σ
σ
=
 
 
 
 
 
         (2) 
Bundan  
[ ]
σ
σ
ок
n
=
   yoki   
[ ]
σ
σ
в
n
=
   kelib chiqadi. n - mustahkamlik zapasi koeffisiyenti.  
Mustahkamlik zapasi n uchta xususiy koeffisiyentning ko’paytmasi sifatida topiladi: 
n = n
1
ּn
2
ּn
3
 , 
 
bu  yerda    n
1
=1,2...1,6  -  detalga  ta’sir  qiluvchi  kuch  va  momentlarning  haqiqiy  qiymatlari  bilan 
hisoblash uchun qabul qilingan qiymat orasidagi farqni hisobga oluvchi koeffisiyent; n
2
 =1,2...2,5  - 
materialning bir jinsliligini va plastikligini hisobga oluvchi koeffisiyent, n
3
=1...2 - hisoblanayotgan 
detalning o’ziga xos xavfsizlik talablarini hisobga oluvchi koeffisiyent. 
Demak, mustahkamlik zapasi chegaraviy kuchlanishning ruxsat etilgan kuchlanishga nisbatini 
ko’rsatadi. Uning qiymati ko’pgina faktorlarga, masalan: a) qabul qilingan hisoblash metodining va 
hisob  sxemasining  aniqligiga;  b)  detalga  ta’sir  etuvchi  kuch  va  momentlarning  qanchalik  to’g’ri 
hisobga  olinganligiga;  v)  ishlatiladigan  materiallning  bir  jinslilik  darajasiga  va  xossalarining 
qanchalik  o’rganilganligiga;  g)  detalning  shakli,  o’lchamlari,  sirtining  holati  va  sifatiga;  d) 
detalning muhimlik darajasiga bog’liq.  
 

Download 2,19 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   94




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish