Машина деталлари маъруза курси лотин 2017 й 20 янв


 Mashinalarning qismlari to’g’risida umumiy tushunchalar



Download 2,19 Mb.
Pdf ko'rish
bet6/94
Sana10.09.2021
Hajmi2,19 Mb.
#170170
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   94
Bog'liq
mashina detallari

 
2. Mashinalarning qismlari to’g’risida umumiy tushunchalar  
va ularning tasnifi 
 
Mashinasozlik sanoat va qishloq xo’jaligining taraqqiy etishi uchun zarur bo’lgan texnikaviy 
baza yaratadi. 
Bir  qancha  detallardan  tuzilgan  mexanizmlar  majmui  bo’lib,  ma’lum  ish  bajarish  uchun 
mo’ljalllangan  vosita  mashina  deb  ataladi.  Har  bir  mashina  uch  guruh  mexanizmdan: 
harakatlantiruvchi, ijro etuvchi va uzatuvchi mexanizmlardan tuzilgan.  
Mashinaning  bir  xil  materialldan  tayyorlangan  va  ayrim  bo’laklarga  ajralmaydigan  qismi 
detal deb ataladi. Masalan, gayka, bolt, shponka, prujina va shu kabilar detallardir.  
Mashinaning  ma’lum  bir  vazifani  bajarish  uchun  mo’ljalllangan  va  bir  necha  detalldan 
tuzilgan qismi uzel deyiladi. Reduktor, mufta, podshipnik va  boshqalar uzellarga misol bo’la oladi.  
Demak, mashina uzellardan, uzellar esa detallardan tuzilgan bo’lar ekan.  
Mashina detallari kursida o’rganiladigan asosiy detal va uzelar quyidagilardan iborat.  
1. Detallardan uzellar, uzellardan  mashina hosil qilish uchun ularni o’zaro qandaydir  vosita 
bilan  bir  biriga  biriktirish  zarur.  Ana  shunday  vazifani  o’taydigan  birikmalar  va  ularni  tashkil 
qiluvchi qismlar guruhi mazkur kursda  o’rganiladigan detallarning birinchi turkumini tashkil etadi.  
2.  Mashinaning  energiya  manbai  bilan  ish  bajaruvchi  qismlari  orasida  joylashib,  harakat 
tezligini  talab  qilinganicha  boshqarishga  imkon  beradigan  vosita  har  turli  uzatmalardir.  Bunday 
uzatmalar  va  ularni  hosil  qiluvchi  detallar  mashina  detallari  kursining  yana  bir  qismini  tashkil 
qiladi.  
3.  Ma’lumki,  aylanadigan  har  qanday  detalning  harakatini  ta’minlash  va  ularni  o’rnatish 
uchun val va o’qlar deb ataladigan detallardan foydalaniladi. Val va o’qlar o’zlarining tayanchlariga 
ega  bo’lishi  kerak.  Bundan  tashqari,  harakatlanadigan  bir  uzel  ikkinchi  uzel  bilan  o’zining  vallari 
orqali  ulanadi.  Vallarni  ulash  uchun  esa  har  turli  muftalardan  foydalaniladi.  Binobarin,  talab 
qilingan  aylanma  harakatni    ta’minlaydigan  vallar,  o’qlar  va  ularning  tayanchlari  hamda  vallarni 
bir-biri bilan ulaydigan muftalar mashina detallarining navbatdagi turkumini tashkil qiladi.  
4. Yuqorida ko’rsatilganlardan tashqari, turli prujinalar, moylash sistemasini tashkil qiluvchi 
qismlar,  korpus  detallar  va  shu  kabilar  ham  deyarli  hamma  mashinalarda  uchraydi  va  mazkur 
kursda  o’rganiladi.  
Demak,  ko’pchilik  mashinalar uchun umumiy  bo’lgan  birikmalar,  uzatmalar,  val  va  o’qlar, 
ularning  tayanchlari,  muftalar,  prujinalar  va  turli  korpus  qismlar  mashina  detallari  kursida 
o’rganiladigan asosiy detal va uzellarni tashkil qiladi.  
Bu  detal  va  uzellarning  tuzilishi  hamda  ularni  loyixalash  usullari  mashina  detallari  fanida 
o’rganiladi. Bu fan nazariy mexanika, materiallar qarshiligi, metallar texnologiyasi, chizmachilik va 
mashina va mexanizmlar nazariyasi kabi fanlarga  asoslanadi. 
 

Download 2,19 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   94




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish