Машғулот режаси Ёруғликнинг нормал дисперсияси ва унинг таҳлили

3.Аномал дисперсия чегарасида n комплекс қийматни қабул қилади. Бу ҳолда электр майдон кучланганлик вектори нинг фазаси дипол моментининг фазаси билан устма-уст тушмайди. Ушбу ҳолат электромагнит тўлқиннинг ютилишига сабаб бўлади. Натижада аномал дисперсия ҳодисаси кузатилади.

4.Абсалют вакуумдан ташқари барча муҳитларда дисперсия кузатилади. Амалда эса абсалют вакуум йўқ. Хатто планеталар орасидаги (масалан, юлдузлар орасидаги) бўшлиқни ҳам абсалют вакуум хоссасига яқин деб қараш мумкин. Астрофизиклар маълумотларига қараганда планеталар орасидаги заррачаларнинг ўртача зичлиги тахминан 1см3 хажмга 1 та атом (ион) тўғри келади. Ерда энг замонавий вакуум оладиган қурилманинг кўрсаткичи эса 1 см3 га 104 та атом тўғри келади.

5.Плазмадаги дисперсия ўзига хос хусусиятга эга.

Плазма - ионлашган газ бўлиб, ундаги электронлар ва ионлар эркин заррача вазифасини бажаради.

 

Плазманинг диэлектрик синдирувчанлик коэффициенти қуйидаги боғланишдан иборат

Плазманинг диэлектрик синдирувчанлик коэффициенти қуйидаги боғланишдан иборат

(4)

- электронларнинг хусусий частотаси;

- алоҳида заррачаларнинг частотасини эмас, барча зарядланган заррачаларнинг частотасини характерлайди.

(4) тенгламани хусусий ҳолини кўриб чиқамиз:

• Агарда бўлса га тенг бўлади. Демак, дисперсия йўқ.
• бўлса мусбат қийматни қабул қилади, лекин .
• бўлса бўлса манфий қийматни қабул қилади. ёки n манфий қийматга эга. Бунинг физик маъноси бўлганда тўлқин узунлиги катта бўлган электромагнит тўлқин плазмада тарқала олмайди.

 

Фақат плазманинг юпқа қатламига ўтиши мумкин ва ундан тўла қайтади. Ердан бир неча минг километр масофада (ионосферада)радиотўлқинларнинг узатилиши ушбу қонуниятга асосланган бўлиб ионосфера чегарасидан қайтиши ҳисобига узатилади.

Фақат плазманинг юпқа қатламига ўтиши мумкин ва ундан тўла қайтади. Ердан бир неча минг километр масофада (ионосферада)радиотўлқинларнинг узатилиши ушбу қонуниятга асосланган бўлиб ионосфера чегарасидан қайтиши ҳисобига узатилади.