Ochamayli (Achamayli) - yuz urug’ining bir bo’lagi. Ho’kiz yoki qo’tosga uriladigan yoki bolaiar minishi uchun mo’ljallangan egar ochamay deyilgan. Demak, bu urug’ning tamg’asi egar shaklida bo’lgan. Etnograf A.Aristov ochamayli urug’i och (ach) degan qadimgi qabila nomi bilan atalgan bo’lsa kerak, deb taxmin qiladi.
Solin - yuz urug’ining bir tarmog’i. Solinlar Zarafshon vodiy-sida, Jizzax viloyatining Jizzax, Zomin, g’allaorol tumanlarida qayd qilingan. Quloqning uchki yumshoq qismi solin (solinchoq, solin-chak) deyiladi.
So’loqli — yuz qabilasining tarmoqlaridan biri. So’loq so’zining bir necha ma'nosi ma'!um - 1) qora jigar, taloq; 2) qo'y-echki qulog’ining biron joyini kesib en solish, tamg’alash usullaridan biri. Quloqning oldingi tomoni o’yib kesilsa, oldingi suloq, keyingi tomo-ni o’qib kesilsa, keyingi so’loq deyilgan; 3) aravaning o’qiga soli-nadigan temir.
Tobin - mo’g’ulcha so’z bo’lib, «ellik» demakdir. Umuman turk-mo’g’ul qabila va urug’larida raqam (son) bilan ataladigan nomlar uchraydi. Masalan, yuz, ming, do’rman (durbo’n-mo’g’ulcha do’rt — «to'rtb) va hokazo.
Tobin urug’idan bo’lgan qozoqlar XIX asrda Sirdaryo bilan Ustyurt yaylasidan Tobol daryosi va Orenburg dashtlarigacha bo’Igan hududda yashaganlar. Tobinlar, shuningdek, o’zbeklar, boshqirdlar va boshqa turkiy xalqlar tarkibida ham uchraydi.
Tortuvli - qanjig’ali urug’ining bir tarmog’i. Tortuvli urug’i qo’ng’irot urug’ining ajdodi Qo’ng’irot otaning kichik xotinidan tarqalgan ekan; Qo’ng’irotota keksayganda kichik xotini o’g’il tug’ib, tortuv (tortiq - sovg’a) qilgani uchun, undan tarqalganlar tortuvli deb atalgan ekan.
Uyaz (uyas) marqa urug’ining 16 tarmog’idan biridir. Uyaz boshqa urug’lar tarkibiga ham kirgan. Masalan, solin urug’ining bir shoxi uyazsolin deyiladi. Uyaz (uyas) joy nomlari shaklida ham uchraydi. Qadimiy tilshunos olimlardan Abu Hayyon al-Andalusiy va Jamoliddin Tusiy asarlarida uyaz so’zi «pashsha, chivin’ deb izohlangan
Chinoz asli (chinas, chinos) ~ mo’g’ullar hukmronligi davrida bo’lgan qabila. Chin - mo’g’ul tilida «bo'ri» demakdir; — »s» esa
ko’plik qo’shimchasi bo’lib, bo’ri chinoslarning totemi (ongon) hisoblangan.
o’zbekistonda, xususan Buxoro vohasida Chandir degan qishloq-lar uchraydi. Mahalliy xalq qishloq nomini «chodir» (chayla), «chan-dir go'sht» degan so’z deb izohlaydi. Aslida esa chandir turkman urugH bo'lib, o’zbeklar tarkibida ham tilga olingan. Abu Hayyon chandir so’zini «duragay, qurama» deb izohlagan.
Shu narsa diqqatga sazovorki, ko’pgina etnonimlar, chunonchi, qalmoq, arg’in «duragay, qurama» degan ma'noni anglatgan. Aslini olgaiida boshqalar bilan aralashib, chatishib ketmagan bironta ham xalq yoki qabila yo’q. Barcha ellar, urug’lar bir-birlari bilan aralash-ib, qo’shilib ketgan.
Do'stlaringiz bilan baham: |