Маърузалар матни

ko‘z tikib o‘tirardi. (I.R.) 

           Ajratilgan  qaratuvchi  o‘zidan  oldin  kelgan  boshqa  bir  qaratuvchini  izohlaydi  va 

konkretlashtiradi:  Onasi  ham  bolasining,  baxti  qora  jigargo‘shasining,  ko‘zlarida  shu  zoru 

mushtoqlik olovini ko‘rdi. (M.Is.) 

           Izohlovchilarning  ajratilishi  inversiya  hodisasi  bilan  bog‘liq:  kasb,  hunar,  amal,  unvon 

kabilarni ifoda qiluvchi izohlovchilar o‘z izohlanmishidan keyin keltiriladi: Denisov-dehqonlar 

orasida  ko‘p  yurgan  sobiq  irrigator-sodda,  odamshavanda,  lekin  talabchan,  haqiqatchan 

edi. (O.) 

            Ajratilgan  izohlovchilar  ko‘pincha  egaga  taalluqli  bo‘ladi.  Ajratilgan  izohlovchi  bilan 

izohlanmish o‘rtasida ya’ni, masalan, ayniqsa, shu jumladan kabi so‘zlar keladi.     

           Ajratilgan to‘ldiruvchi. To‘ldiruvchilar o‘zidan oldin kelgan to‘ldiruvchining ma’nosini 

izohlaydi,  unga  aniqlik  kiritadi,  boshqa  turdagi  ajratilgan  bo‘laklar  kabi  o‘ziga  xos 

intonatsiyasiga  ega  bo‘ladi.  Vositasiz  va  vositali  ajratilgan    to‘ldiruvchiga  ajratiladi.  Bunda 

vositasiz  va  vositali  to‘ldiruvchilar  o‘zlaridan  oldin  kelgan  shu  tipdagi  to‘ldiruvchilarni 

izohlaydi: Halq mulkining katta parchasini, yetti yuz gektar oltin tuproqni, necha yillardan