Ma’ruzachi: b f. n., dotsent Jurayeva A. A

3. Yurak faoliyati

• Yurak har daqiqada 75 marta qisqarganda uning bir sikli 0,8 s davom etadi. Sistola, diastola va umumiy pauza bitta yurak siklini hosil qiladi. Yurakning qisqarishlari bo`lmachalar sistolasidan boshlanib, u 0,1 s davom etadi. Shu vaqt ichida bo`lmachalardagi bosim simob ustunining 5-8 mm gacha ko‘tariladi. Bo`lmachalarning sistolasi tugagach, qorinchalar sistolasi boshlanadi. Uning davomiyligi 0,33 s. Qorinchalar sistolasi bir necha davr va bosqichlarga bo`linadi. Qorinchalar sistolasining boshlanishiga miokard tolalarining taranglashishi xosdir. 0,08 s davom etuvchi bu davr tarannglashish davri, deyiladi. U tolalarning asinxron qisqarishi bilan boshlanadi. Asinxron qisqarish bosqichi 0,05 s davom etadi. Tolalarning bir qismi qisqarib, qolganlari bo‘shashganidan, asinxron qisqarish bosqichida qorinchalar bo‘shlig‘idagi bosim taxminan 0 ga teng bo`ladi. Qo‘zg‘alish hamma tolalarga tarqalib, ularni ham qisqartirganda, qorinchalardagi bosim keskin ortadi va chap qorinchada 70-90 mm. s. u. gacha, o‘ng qorinchada 15-20 mm s.u. gacha ko‘tariladi. Bosimning bu o‘zgarishi 0,03 s davom etuvchi izometrik qisqarish bosqichida kuzatiladi.

Yurak sikli:

• Bo`lmachalar sistolasi - 0,1 sekund
• Qorinchalar sistolasi - 0,3 sekund
• umumiy pauza - 0,4 sekund

yurak urishlar soni 1 daqiqada 75 ga teng bo`lganda yurak siklining davomiyligi – 0,8 sekund

Юрак циклининг фазалари, давомийлиги 0,8” (1 мин. 75 та қисқариш)

Бўлмача

Қоринча

а – бўлмачалар систоласи

б – қоринчалар систоласи

в – умумий пауза – бўлмача ва қоринчалар диастоласининг вақт бўйича мос келиши

0,1с
а
0,7с
б
в
0,4 0,1с
0,3 с 0,5с