Ma’ruza: Qaynashni sodir bо‘lish shartlari

• Mavzu: Qozon-utilizatorlarining issiqlik almashinish yuzalarini montaj qilish

Bug‘-gaz qurilma jihozlarini komponovkalash konsepsiyalari.

• Past va o'rta quvvatli UQli bug'-gaz qurilmalari va energetik GTQlar ko'p blokli komponovkaga ega bo'ladi. Bunda bitta bug' turbinasi o'zining elektrogeneratori bilan ishlaydi va UQli bir nechta GTQ o'z elektrogeneratori bilan ishlaydi. Zamonaviy katta quvvatli GTQlarda bug'-gaz texnologiyasini joriy etilishi bir valli BGQlardan foydalanishni taqozo qiladi. Ko'p valli qurilmalar bilan taqqoslaganda bir valli BGQ komponovkasi bir qator afzalliklarga ega:
• - loyihalash xarajatlarini tejash uchun alohida modullardan foydalanish imkoniyati;
• - ixcham komponovka tufayli bosh korpus hajmini kamaytirish, qurilish-montaj ishlari va ishga tushirishga sarflanadigan vaqtni qiskartirish mumkinligi;
• - texnik xizmat ko'rsatish va jihozlar ishonchliligini oshirish uchun xarajatlar kamligi va boshq.
• Jihozlarni val bo'ylab joylashtirish usuliga ko'ra bir valli BGQlar ikki xil ko'rinishda bo'ladi:
• - elektrogenerator bug' turbinasi tomonidan val oxirida joylashadi;
• - elektrogenerator gaz turbinasi va bug' turbinasi oralig'ida joylashadi hamda o'zzi birikadigan mufta bildan ta'minlanadi.

• BGQlar issiqlik sxemasida qo'llaniladigan utilizator-qozonlar.

• 1 – masala. Turbinaning ish sharoitida gazning boshlang'ich parametrlari p0 = 0,32 MPa bosim va t0 = 827 ºS haroratdan p1 = 0,15 MPa bosimgacha kengaymoqda. Agar turbina orqali gaz sarfi Gg = 28 kg/s, turbinaning nisbiy effektiv f.i.k.i ηn.e = 0,74, adiabata ko’rsatkichi k = 1,34 va gaz doimiysi R = 288 J/(kgK)ga teng bo'lsa, ushbu turbinaning effektiv quvvatini va solishtirma effektiv gaz sarfini aniqlang.

UQlarning konstruktiv sxemalari.

• Vertikal konstruksiyadagi utizator qozon.

• Ikki konturli gorizontal UQ sxemasi.

UQlarning asosiy texnik ko'rsatkichlari.

• 2 – masala. Reaktiv pog'onada o’ta qizigan bug' boshlang'ich bosimi p0 = 2,0 MPa va harorati t0 = 350 ºS dan p2 = 1,4 MPa bosimgacha kengaymoqda. Agar turbina pog’onasi soplosining tezlik koeffisiyenti φ = 0,95, soplo orqali bug’ sarfi M = 1,2 kg/s, soploning sarf koeffisiyenti 1 = 0,95 va pog’onaning reaktivlik darajasi  = 0,5 ga teng ekanligi ma’lum bo'lsa – torayuvchi soploning chiqish kesimi yuzasini aniqlang.

NAZORAT SAVOLLARI.

• 1. BGQ jihozlarini komponovkalash konsepsiyalari.
• 2. Bir valli BGQ komponovkasining afzalliklarini sanang?
• 3. Bir valli BGQlarning joylashuvi?
• 4. Bir valli BGQlarning yaratuvchilari?
• 5. BGQ issiqlik sxemalarida qo'llaniladigan utilizator-qozonlarning turlari?
• 6. UQ ning issiqlik sxemalari qanday turlarga bo'linadi?
• 7. UQning qizdirish yuzalari qanday quvurlaridan tayyorlanadi?
• 8. Katta quvvatli UQlarning qizdirish yuzalari uchun qovurg'ali quvurlar tayyorlaydigan eng yirik ishlab chiqaruvchilar kimlar?
• 9. P-88 (PMZ AJ) utilizator qozonida o'rnatiladigan standart seksiya o’chamlari?
• 10. Vertikal UQlar konstruksiyasi xususiyatlari nimalardan iborat?