Ma’ruza: Multimedia tushunchasi, maqsadi va asosiy talablari

1.9. Darvozabon

Darvozabon ITU N.323 tavsiyalariga asoslanib IP-telefoniya tarmoqlarining barcha ma’lumotlarini jamlaydi. N.323 tarmog‘i zona arxitekturasiga ega (1.10-rasm). Darvoza egasi ushbu eshik oldida ro‘yxatga olingan terminallar, shlyuzlar va konferensiyani boshqarish moslamalarini o‘z ichiga olgan IP-telefoniya tarmoq zonasining boshqaruv funksiyalarini bajaradi. N.323 tarmoq zonasining turli bo‘limlari xududiy joylashishi va bir-birlari bilan marshrutizator orqali ulanishi mumkin. Shuni ta’kidlash kerakki, Ethernet kadr kalitlari va IP-paket marshrutizatorlari N.323 tarmoq elementlari emas, chunki ular mos ravishda ulanish yoki tarmoq sathlarida ishlaydi, N.323 uskunalari esa TCR/IP protokollar to‘plamining amaliy qatlamida ishlaydi.

1.10-rasm. N.323 tarmoq zonasi

Darvozabon tomonidan bajariladigan eng muhim funksiyalar quyidagilardan iborat:

• 
  taxallus manzili deb ataladigan (abonentning ismi, telefon raqami, elektron pochta manzili va hk) tarmoqning transport manziliga yo‘naltirilgan IP -paketlarga (IP manzili va TCR port raqami) o‘zgartirilishi;
  

• 
  RAS signalizatsiya yordamida IP-telefoniya xizmatlariga tizim foydalanuvchilarining kirishini boshqarish (ARQ/ACF/ARJ xabarlari ishlatiladi);
  
• 
  tarmoqning o‘tkazish qobiliyatini boshqarish, boshqarish va zaxiralash;
  
• 
  bitta hududda joylashgan terminallar o‘rtasida signalizatsiya signallarini yo‘naltirish; darvozabon to‘g‘ridan-to‘g‘ri terminallar o‘rtasida signal uzatish kanalini tashkil qilishi yoki signallarni bir terminaldan boshqasiga uzatishi mumkin. Ikkinchi holda, darvozabon istalgan vaqtda oxirgi foydalanuvchilarning holatini biladi va qo‘shimcha xizmatlarni taqdim qilishi mumkin, masalan, qo‘ng‘iroqni boshqa raqamga yo‘naltirish, qo‘ng‘iroqni almashtirish, ushlab turishni sozlash, qo‘ng‘iroqni ushlab qolish va boshqalar.
  

Shunga qaramay, shuni ta’kidlash kerakki, ushbu xizmatlar (ITU N.450.X tavsiyalariga binoan) foydalanuvchi terminallarida va darvozabonning befarqligi bilan ta’minlanishi mumkin.
Agar tarmoqda darvozabon bo‘lmasa, chaqirilayotgan abonentning manzilini UFTT dan Ye. 164 formatidagi IP-tarmoq manziliga o‘tkazish shlyuz tomonidan amalga oshirilishi kerak.
Bitta tarmoqda bir-birlari bilan o‘zaro aloqada bo‘lishlari kerak bo‘lgan bir nechta darvozabonlar bo‘lishi mumkin. Shuni alohida ta’kidlash kerakki, darvozabon tarmoqning alohida mantiqiy elementi bo‘lsa ham, uni terminalda, shlyuzda, konferensiyani boshqarish moslamasida yoki N.323 tavsiyasida ko‘rsatilmagan qurilmalarda amalga oshirish mumkin. Bunday qurilmalarning misollariga qo‘ng‘iroqlarni tarqatish tizimi, ofis telefon almashinuvi, telefon kartalarini qayta ishlash tizimi, ovozli pochta tizimi va boshqa dasturlar kiradi.