Ma’ruza mavzulari Dars soatlari hajmi



Download 1,97 Mb.
bet78/104
Sana11.04.2022
Hajmi1,97 Mb.
#542715
1   ...   74   75   76   77   78   79   80   81   ...   104
Bog'liq
Dasturiy injiniringga kirish Ma\'ruza 2022-03-11

Eski tizimlar

Yirik kompaniyalar o‘z faoliyatini 1960-yillarda kompyuterlashtirishni boshladilar, shuning uchun ham so‘nggi 50 yil ichida ko‘proq dasturiy ta’minot tizimlari joriy etildi. Ushbu tizimlarning ko'pchiligi biznesning o'zgarishi va rivojlanishi bilan almashtirildi (ba'zan bir necha marta). Biroq, ko'plab eski tizimlar hali ham qo'llanilmoqda va biznesni yuritishda muhim rol o'ynaydi . ­Ushbu eski dasturiy ta'minot tizimlari ba'zan eski tizimlar deb ataladi.


Eski tizimlar tillar va texnologiyalarga tayanadigan eski tizimlar boʻlib , ular endi yangi tizimlarni ishlab chiqishda foydalanilmaydi. Odatda, ular uzoq vaqt davomida saqlanib qolgan va ularning tuzilishi kiritilgan o'zgarishlar tufayli buzilgan bo'lishi mumkin. Eski dasturiy ta'minot asosiy kompyuterlar kabi eski uskunaga bog'liq bo'lishi mumkin va ular bilan bog'liq eski jarayonlar va protseduralar bo'lishi mumkin. Keyinchalik samaraliroq biznes jarayonlariga o'tishning iloji bo'lmasligi mumkin, chunki oyoq ­acy dasturiy ta'minotini yangi jarayonlarni qo'llab-quvvatlash uchun o'zgartirib bo'lmaydi.
Eski tizimlar nafaqat dasturiy ta'minot tizimlari, balki apparat, dasturiy ta'minot, kutubxonalar va boshqa yordamchi dasturiy ta'minot va biznes jarayonlarini o'z ichiga olgan kengroq ijtimoiy-texnik tizimlardir. 9.7 - rasmda eski tizimning mantiqiy qismlari va ularning munosabatlari ko'rsatilgan.

  1. Tizim apparati Legacy tizimlari endi mavjud boʻlmagan, texnik xizmat koʻrsatish qimmat va tashkilotning AT sotib olish siyosatiga mos kelmasligi mumkin boʻlgan uskuna uchun yozilgan boʻlishi mumkin.

  2. Yordamchi dasturiy ta'minot Eski tizim operatsion tizim va apparat ishlab chiqaruvchisi tomonidan taqdim etilgan yordamchi dasturlardan tortib tizimni ishlab chiqish uchun ishlatiladigan kompilyatorlargacha bo'lgan bir qator qo'llab-quvvatlash dasturlariga tayanishi mumkin. Shunga qaramay, ular eskirgan bo'lishi mumkin va endi asl provayderlar tomonidan qo'llab-quvvatlanmaydi.

  3. Amaliy dasturiy ta'minot Biznes xizmatlarini ko'rsatadigan amaliy tizim odatda turli vaqtlarda ishlab chiqilgan bir qator amaliy dasturlardan iborat . ­Ushbu dasturlarning ba'zilari boshqa amaliy dasturiy ta'minot tizimlarining bir qismi bo'ladi.

  4. Ilova ma'lumotlari Ushbu ma'lumotlar dastur tizimi tomonidan qayta ishlanadi. Ko'pgina eski tizimlarda tizimning ishlash muddati davomida katta hajmdagi ma'lumotlar to'plangan. Ushbu ma'lumotlar bir-biriga mos kelmasligi, bir nechta fayllarda takrorlanishi va turli xil ma'lumotlar bazalariga tarqalishi mumkin.

  5. Biznes jarayonlari Bu jarayonlar biznesda qandaydir biznes maqsadlariga erishish uchun foydalaniladi. Sug'urta kompaniyasidagi biznes jarayoniga sug'urta polisini berish misol bo'ladi; ishlab chiqarish kompaniyasida biznes jarayoni mahsulotlarga buyurtmani qabul qilish va tegishli ishlab chiqarish jarayonini o'rnatishdan iborat bo'ladi. Biznes jarayonlari eski tizim atrofida ishlab chiqilishi va u taqdim etayotgan funksionallik bilan cheklanishi mumkin.

  6. Biznes siyosati va qoidalari Bular biznesni qanday olib borish kerakligi va biznesdagi cheklovlarning ta'riflari. Eski dastur tizimidan foydalanish ushbu siyosat va qoidalarga kiritilishi mumkin.

9.8 -rasmda ko'rsatilganidek, qatlamlar seriyasidir .
Har bir qatlam darhol uning ostidagi qatlamga bog'liq va u qatlam bilan bog'lanadi. Agar interfeyslar saqlanib qolsa, siz qo'shni qatlamlarga ta'sir qilmasdan qatlam ichida o'zgartirishlar kiritishingiz kerak. Amalda esa, bu oddiy inkapsulyatsiya haddan tashqari soddalashtirish bo'lib, tizimning bir qatlamiga o'zgartirishlar kiritish mumkin

9.7-rasm Eski tizimning elementlari
o'zgartirilgan darajadan yuqori va past bo'lgan qatlamlarga keyingi o'zgarishlarni talab qiladi. Buning sabablari quyidagilar:

  1. Tizimdagi bir qatlamni o'zgartirish yangi imkoniyatlarni joriy qilishi mumkin va tizimdagi yuqori qatlamlar keyinchalik ushbu imkoniyatlardan foydalanish uchun o'zgartirilishi mumkin. Masalan, qo'llab-quvvatlovchi dasturiy ta'minot darajasida kiritilgan yangi ma'lumotlar bazasi veb-brauzer orqali ma'lumotlarga kirish uchun imkoniyatlarni o'z ichiga olishi mumkin va biznes jarayonlari ushbu imkoniyatdan foydalanish uchun o'zgartirilishi mumkin.

  2. Dasturiy ta'minotni o'zgartirish tizimni sekinlashtirishi mumkin, shuning uchun tizim ish faoliyatini yaxshilash uchun yangi apparat kerak bo'ladi. Yangi uskunadan unumdorlikning oshishi keyinchalik ilgari amaliy bo'lmagan dasturiy ta'minotni o'zgartirish mumkin bo'lishini anglatishi mumkin.

  3. Ko'pincha apparat interfeyslarini saqlab qolishning iloji yo'q, ayniqsa yangi apparat ta'minlangan bo'lsa ­. Bu dasturiy ta'minot va apparat o'rtasida qattiq bog'liqlik mavjud bo'lgan o'rnatilgan tizimlarda alohida muammo . Yangi uskunadan samarali foydalanish uchun amaliy dasturiy ta'minotga katta o'zgartirishlar kiritish talab qilinishi mumkin.

Malakalarning etishmasligi biznesning meros tizimini saqlab qolish muammolaridan biridir ­. Boshqa muammolarga xavfsizlikning zaifliklari kiradi, chunki bu tizimlar Internetdan keng foydalanishdan oldin ishlab chiqilgan va zamonaviy dasturlash tillarida yozilgan tizimlar bilan o'zaro aloqada bo'lgan muammolar. Asl dasturiy ta'minot vositalari yetkazib beruvchisi ishlamay qolishi yoki foydalanilgan qo'llab-quvvatlash vositalarini boshqa ishlatmasligi mumkin

9.8-rasm Eski tizim qatlamlari
Tizim uskunasi eskirgan bo'lishi mumkin va shuning uchun uni saqlash qimmatga tushadi.
Nima uchun korxonalar ushbu tizimlarni zamonaviyroq ekvivalentlari bilan almashtirmaydilar? Bu savolga oddiy javob shundaki, buni qilish juda qimmat va juda xavfli. Agar eski tizim samarali ishlayotgan bo'lsa, almashtirish xarajatlari yangi tizimni qo'llab-quvvatlash xarajatlarini kamaytirishdan kelib chiqadigan tejashdan oshib ketishi mumkin. Eski tizimlardan voz kechish va ularni zamonaviyroq dasturiy ta'minot bilan almashtirish ishlarning noto'g'ri ketishi va yangi tizimning biznes ehtiyojlarini qondira olmasligi ehtimolini ochib beradi. Menejerlar ushbu xavflarni minimallashtirishga harakat qilishadi va shuning uchun yangi dasturiy ta'minot tizimlarining noaniqliklariga duch kelishni xohlamaydilar.
Eski tizimlarni yangi tizimlar bilan almashtirish qimmat va xavfli bo'lishining bir qancha sabablari bor:

  1. Kamdan-kam hollarda eski tizimning to'liq tavsifi mavjud. Asl spetsifikatsiya ­yo'qolgan bo'lishi mumkin. Agar spetsifikatsiya mavjud bo'lsa, u kiritilgan barcha tizim o'zgarishlari bilan yangilangan bo'lishi dargumon. Shu sababli, ishlatilayotgan tizimga funktsional jihatdan o'xshash yangi tizimni aniqlashning to'g'ridan-to'g'ri usuli yo'q.

Biznes jarayonlari va eski tizimlarning ishlash usullari ko'pincha bir-biri bilan ­chambarchas bog'liqdir. Bu jarayonlar dasturiy ta'minot xizmatlaridan foydalanish va dasturiy ta'minotning kamchiliklarini bartaraf etish uchun rivojlangan bo'lishi mumkin. Agar tizim almashtirilsa, bu jarayonlar oldindan aytib bo'lmaydigan xarajatlar va oqibatlar bilan o'zgarishi kerak

  1. Muhim biznes qoidalari dasturiy ta'minotga o'rnatilgan bo'lishi mumkin va ­boshqa joyda hujjatlashtirilmasligi mumkin. Biznes qoidasi - bu ba'zi biznes funktsiyalariga qo'llaniladigan cheklov va bu cheklovni buzish biznes uchun oldindan aytib bo'lmaydigan oqibatlarga olib kelishi mumkin. Masalan, sug'urta kompaniyasi o'z dasturiy ta'minotiga siyosat qo'llash xavfini baholash qoidalarini kiritgan. Agar ushbu qoidalarga rioya qilinmasa, kompaniya kelajakda qimmat da'volarga olib kelishi mumkin bo'lgan yuqori xavf siyosatini qabul qilishi mumkin.

  2. uchun yangi tizim bilan kutilmagan muammolar paydo bo'lishi mumkin . ­U o'z vaqtida va kutilgan narxga yetkazib berilmasligi mumkin.

Eski tizimlarni foydalanishda saqlash almashtirish xavfidan qochadi, ammo mavjud dasturiy ta'minotga o'zgartirish kiritish tizimlar eskirgan sari muqarrar ravishda qimmatroq bo'ladi. Bir necha yildan ortiq eski dasturiy ta'minot tizimlarini o'zgartirish ayniqsa qimmatga tushadi:

  1. Dastur uslubi va foydalanish qoidalari bir-biriga mos kelmaydi, chunki tizim o'zgarishlariga turli odamlar mas'ul bo'lgan. Ushbu muammo ­tizim kodini tushunish qiyinligini oshiradi.

  2. Tizimning bir qismi yoki hammasi eskirgan dasturlash tillari yordamida amalga oshirilishi mumkin. Bu tillarni biladigan odamlarni topish qiyin bo'lishi mumkin. Shuning uchun tizimga texnik xizmat ko'rsatish uchun qimmat autsorsing talab qilinishi mumkin.

  3. Tizim hujjatlari ko'pincha etarli emas va eskirgan. Ba'zi hollarda, yagona hujjat tizimning manba kodi hisoblanadi.

  4. Ko'p yillik texnik xizmat ko'rsatish odatda tizim strukturasini buzadi, bu esa tushunishni tobora qiyinlashtiradi. Yangi dasturlar qo'shilgan bo'lishi mumkin va tizimning boshqa qismlari bilan maxsus tarzda interfeysga o'rnatilgan bo'lishi mumkin.

  5. Tizim bo'sh joydan foydalanish yoki ishlash tezligi uchun optimallashtirilgan bo'lishi mumkin, shuning uchun u eskiroq sekinroq uskunada samarali ishlaydi. Bu, odatda, maxsus mashina va tilni optimallashtirishdan foydalanishni o'z ichiga oladi va ular odatda ­tushunish qiyin bo'lgan dasturiy ta'minotga olib keladi. Bu zamonaviy dasturiy injiniring texnikasini o'rgangan va dasturiy ta'minotni optimallashtirish uchun foydalanilgan ­dasturlash usullarini tushunmaydigan dasturchilar uchun muammolarni keltirib chiqaradi .

  6. Tizim tomonidan qayta ishlangan ma'lumotlar mos kelmaydigan tuzilmalarga ega bo'lgan turli xil fayllarda saqlanishi mumkin. Ma'lumotlarning takrorlanishi va ma'lumotlarning o'zi eskirgan, noto'g'ri va to'liq bo'lmagan bo'lishi mumkin. Turli xil penselardan bir nechta ma'lumotlar bazalaridan ­foydalanish mumkin.

Xuddi shu bosqichda, eski tizimni boshqarish va saqlash xarajatlari shunchalik yuqori bo'ladiki, uni yangi tizim bilan almashtirish kerak. Keyingi bo'limda men bunday almashtirish qarorini qabul qilish uchun tizimli qaror qabul qilish yondashuvini muhokama qilaman.



Download 1,97 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   74   75   76   77   78   79   80   81   ...   104




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish