Ma’ruza matni

MA‘RUZA MASHG‘ULOTLARI. 
25 
Bugungi kunga kelib, respublikada maktabgacha ta'lim muassasalarida ta'lim-tarbiya ishlari 
amaldagi qonunchilikka binoan o'zbek, rus, qoraqalpoq, tojik, qirg'iz va qozoq tillarida olib 
borilmoqda. 
O'zbekiston Respublikasining ta'lim sohasidagi davlat siyosatining asosiy tamoyillari 
quyidagilardan iborat: 
1) ta'lim-tarbiyaning insonparvar, demokratik xarakterga ega ekani; 
2) ta limning uzluksizligi va izchilligi; 
3)o'rta maxsus, kasb-hunar ta'lim yo'nalishini akademik litseyda yoki kasb-hunar kollejida o'qishni 
tanlashning ixtiyoriyligi; 
4) ta'lim tizimining dunyoviyligi; 
5) Davlat ta'lim standartlari doirasida ta‘lim olish huquqiga ega ekani; 
6) ta'lim dasturini tanlashga yagona va tabaqalashtirilgan yondashuv; 
7) har bir shaxsning bilim olishi va iste‘dodini rivojlantirishning rag'batlantirilishi; 
8} ta'lim tizimida davlat va ijtimoiy boshqaruvning o'zaro uyg'unligi. 
Uzluksiz ta'lim tizimi va kadrlar tayyorlashning davlat va nodavlat ta'lim muassasalarini 
tarkibiy jihatdan o'zgartish va ularni izchil rivojlantirish davlat tomonidan boshqarib boriladi. 
Barcha bo'g'in ta'lim boshqaruv organlarining huquq va vakolatlari «Ta'lim to'g'risida»gi qonunga 
muvofiq belgilanadi. Mazkur qonun ta‘lim muassasalari faoliyatining me'yoriy-huquqiy asoslarini 
belgilab berish barobarida uning moliya xo'jalik ishlarini to'g'ri va oqilona yuritishni, ta'lim 
jarayonini tashkil etishda o'quv yurtlarining mustaqil faoliyat ko'rsatishini ta'minlaydi. Ta'lim 
muassasalari O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilangan tartibda 
attestatsiyadan o'tkaziladi hamda akkreditatsiya qilinadi. Akkreditatsiya yakunlariga ko'ra, ularga 
ta'lim sohasida faoliyat yuritish huquqi beriladi. 
Muassasa tashkilotlar, mahalliy hokimiyat organlari, tadbirkorlar doiralari, jamoat tashkilotlari, 
turli jamg'armalar va homiylar vakillarini o'z ichiga olgan vasiylik va kuzatuv
kengashlarini tuzish orqali ta‘lim muassasalarida samarali jamoat boshqaruvi tizimi joriy etiladi. 
Shunday qilib, mustaqillik yillarida mamlakatimizda ta'lim tizimi, jumladan, maktabgacha 
ta‘lim tizimini tubdan yangilash va takomillashtirish davlatimiz siyosatining
ustuvor yo'nalishlaridan biriga aylanadi. Shu yillar mobaynida yurtimizda mazkur sohani 
rivojlantirishning mustahkam huquqiy-institutsional asoslari yaratildi. Jumladan, «Ta‘lim
to'g'risida»gi Qonunning alohida moddasi maktabgacha ta'limga bag'ishlangani shundan dalolat 
beradi. 
Unga ko'ra, maktabgacha ta'lim tizimining asosiy maqsadi 
- bola shaxsining asoslarini 
shakllantirish, uning jismoniy va aqliy jihatdan sog'lom va yetuk bo'lib voyaga yetishini ta'minlash, 
ta'limning keyingi bosqichi - o'rta maktabda o'qishga tayyorlash, bilim olishga qiziqishini 
uyg'otishdan iborat. Shuningdek, ushbu moddada, «maktabgacha ta'lim oltiyetti yoshgacha oilada, 
davlat va nodavlat maktabgacha ta‘lim muassasalarida olib boriladi», deya qayd etilgan.
 
Kadrlar tayyorlash milliy dasturining asosiy maqsadi ham komil inson tarbiyasiga qaratilgan. 
Mazkur huquqiy negizlar asosida yaratilgan maktabgacha ta‘lim konsepsiyasiga tayangan holda 
maktabgacha ta‘limning tarkibi va mazmunini qayta ko'rib chiqish, jismoniy, ma'naviy va 
intellektual jihatdan barkamol, mustaqil fikrlaydigan yosh avlodni shakllantirish, uni milliy an'ana 
va qadriyatlarimiz, buyuk ajdodlarimiz qoldirgan ulkan ma'naviy-ma‘rifiy meros, xalq pedagogikasi 
tajribasi, zamonaviy ilm-fan erishgan yutuqlarga tayangan holda tarbiyalash, tarbiyaviy jarayonda 
maktabgacha ta'lim muassasalari, oila va ota-onalarning o'zaro munosabatlarini uyg'unlashtirish 
masalalari uzluksiz va izchil hal etilmoqda. 

---