Ma'ruza matni doc


Судралиб юрувчиларнинг систематикаси ва систематик обзори



Download 0,83 Mb.
Pdf ko'rish
bet86/99
Sana24.02.2022
Hajmi0,83 Mb.
#200455
1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   ...   99
Bog'liq
zoologiya

Судралиб юрувчиларнинг систематикаси ва систематик обзори
Ҳозирги даврда судралиб юрувчиларнинг 6600 га яқин турлари маьлум. 
Улар қуйидаги кенжа синфларни ташкил қилади: 1) Бирламчи калтакесаклар - 
Ргоsаuга 1 турга, 2) Тимсоҳлар – Сгосоdilia- 21 турга, 3) Тошбақалар –Сheloniа 
210 турга, 4) Тангачалилар – Squamata -6300 турга эга. 
Бирламчи калтакесаклар кенжа синфи. Янги Зеландия оролларида 
ҳанузгача сақланиб қолган гаттерия турига эга. Бу тур мезозой эрасида кенг 
тарқалган диназаврларнинг ҳозирги замондаги ягона вакилидир. Унинг бўйи 75 
см. гача узунликка эга ва бирмунча оддий белгилари билан судралиб 
юрувчиларнинг бошқа яшаб келаётган турларидан фарқ қилади: умуртқалар 
тузилиши балиқларники сингари иккитомонлама букилган, улар орасида хорда 
қолдиқлари сақланиб қолган. Қорин томондаги тери остида қадимги судралиб 
юрувчиларнинг қорин қалқонларининг қолдиғи ҳисобланувчи «қорин 
қовурғалари» мавжуд.
Гаттерия одатда тунги ҳайвон бўлиб, ҳашаротлар, моллюска-
лар,чувалчанглар билан озиқланади, 16 ёшда жинсий вояга етади, 8 - 16 та тухум 
қўйиб кўпаяди. Тухумларнинг ривожланиши 12 - 14 ой давом этади.
Тимсоҳлар кенжа синфи. Бу синф
судралиб юрувчиларнинг 
такомиллашган гуруҳини ташкил қилади. Ўпкаси, нерв системаси яхши тараққий 
этган, тишлари альвеолаларда жойлашган. Уларнинг юраги 4 камерали, сувда 
яшашга мослашганликлари туфайли оёқларнинг бармоқлари орасида сузгич 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com


пардалар, қулоқ ва бурун тешикларини беркитиб турувчи махсус клапинлар, 
ҳалқумни оғиз бўшлиғидан ажратиб турувчи танглай пардаси (тимсоҳлар оғзини 
сувда очиб, тумшуғи ва бурун тешикларини сувдан ташқарига чиқариб нафас 
олади) ҳосил бўлганлиги, ўпкаларини катта ҳажмга эга эканлиги билан ажралиб 
туради.
Тимсоҳлар Африка, Ҳинди - Хитой ва Америкада тарқалган. Улар секин 
оқувчи дарёларда, кўлларда яшайди. Қурғоқчилик пайтида балчиққа кўмилиб 
уйқуга кетади. Қумлоқлар ва чириндилар орасига 20 - 100 тагача тухум қўяди. 
1,5 - 2 ой ичида тухумларидан ёш тимсоҳчалар чиқади. Вояга етган тимсоҳлар 8 
- 10 м. узунликка эга.
Тимсоҳлар асосан балиқлар ва бошқа умуртқалилар, шу жумладан сут 
эмизувчилар билан озиқланади. Уларнинг типик вакилларига Нил тимсоҳини, 
Хитой аллигаторини, гавиални кўрсатиш мумкин. Барча тимсоҳ турлари 
Халқаро «Қизил китоб» га рўйхатга олинган.

Download 0,83 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   ...   99




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish