Ma’ruza mashg’ulotlari

TCP/IP qaydnomalari

TCP/IP (Transmission Control Protocol/ Internet Protocol- uzatishni boshkarish qaydnomasi / Internet qaydnomasi) kom-pyuter tarmogida ma’lumotlarni uzatish qaydnomalari majmuining nomidir. TCP/IP jumlasi uz ichiga Transmission Control Protocol (TCP) va Internet Protocol (IP) qaydnomalar nomlarini birlashtirib olgan qaydnoma bulib, u shunday koidalar majmuiki, bunda TCP/IP barcha kompyuter ishlab chikaruvchi kompaniyalarning moslamaviy va dasturiy ta’minot xamkorligini ta’minlaydi. Bu koida jumladan, TCP/IP paketi bilan ishlovchi Digital Equipment firmasi kompyuterlaridan RS Sompaq kompyuterlariga murojaat kilishni kafolatlaydi. TCP/IP ochik qaydnoma, bu shuni bildiradiki, qaydnoma xakidagi barcha ma’lumotlar chop etilgan va undan barcha ochik foydalanadi. Bunday siyosat bu soxaning tezrok rivojlanishiga olib keldi. +aydnoma bir jumla boshkasi bilan kanday kilib bogla­nishini aniklaydi. Bu aloka programma ta’minotida quyidagicha dialogga uxshash buladi: "Men sizga ushbu ma’lumotni yuboryapman, keyin siz menga uning javobini yuborasiz, sungra men mana buni sizga yuboraman. Siz barcha ma’lumotlarni yigib, ularning umumiy natijasini kaytarib yuborishingiz shart². Ma’lumotlar uzatishni boshkarishni tula paketining xar bir kismini qaydnoma aniklaydi. +aydnoma paketda elektron pochta orkali xabar telekonferensiyalardan makolalar yoki xizmat yuzasidan xabarlar borligini kursatadi. +aydnoma andozalari ish jarayonida ruy berishi mumkin buladigan noma’lum xolatlarni, shuningdek xatolar talkinini uz ichida e’tiborga oladi.

Kupchilik foydalanuvchilar TCP/IP ni bitta programma deb uylashadi. Aksincha, u tarmoqning bir vaktning uzida ma’lumot uzatish uchun ishlab chikilgan, uzaro boglangan qaydnomalarning butun bir dasturlar oilasidir. TCP/IP tarmoqning dasturlar kismi bulib, u TCP/IP oilasidagi xar bitta kism ma’lum bir anik maksadga karatilgan: elektron pochtalarni yuborish, sistemaga olis masofalardan kirishni ta’minlash, fayllarni manzillarga junatish, xabarlarga yul kursatish yoki tarmoqlardagi buzilishlarni talkin kilish. TCP/IP Internet global tarmogida keng foydalaniluvchi qaydnomalardir. U xam yirik korporativ tarmoqlarda, shuningdek, kompyuterlar soni oz bulgan lokal tarmoqlarda xam kullaniladi.