Maruza mashg’ulotlari

12-§.Transpotga oid masalalar va ularni yechish usullari

Har xil yuklarni tashishda transport vositalarining o‘ziga xos xususiyatlari va boshqa shartlariga ko‘ra, qaralayotgan masalalarni hal etish uchun hozirgi vaqtda chiziqli dasturlashning transport masalasi modelidan foydalaniladi. Xaqiqatdan ham, ma’lum yuklarni ishlab chiqarish punktlaridan iste’mol qiluvchi punklarga tashish rejasini shunday aniqlash kerak bo‘ladiki, bunda transport xarajatlarini eng kam sarf qilgan holda iste’molchilar talabini to‘la qoydirish mumkin bo‘lsin.

Faraz qilaylik, m ta ishlab chiqarish punkti (ularni A₁ A₂ ,…,A_m deb belgilaymiz) o‘z maxsulotlari bilan n ta iste’mol punktlarini (ularni V₁ V₂ ,…,V_n deb belgilaymiz) ta’minlaydigan bo‘lsin (mn). Ma’lum bir vaqt ichida har bir A_i(i=1,...,m) punktlarda ishlab chiqarilgan maxsulotlarning miqdori mos ravshida a_i ga va har bir V_j (j=1,...,n) punklarining shu vaqt ichidagi maxsulotga bo‘lgan talabi b_j ga teng bo‘ladi.

A_i punktlarida ishlab chiqarilgan maxsulotlarning umumiy miqdori B_j punktlarning maxsulotga bo‘lgan talabning umumiy miqdoriga teng bo‘lsin, deb faraz qilamiz, u holda a₁+ a₂+...+a_m= b₁+ b₂+...+b_n

tenglik o‘rinli bo‘ladi.

A_i ishlab chiqarish punktidan B_j iste’mol punktiga olib borilgan maxsulotning umumiy miqdorini X_ij bilan va A_i ishlab chiqarish punktidan B_j iste’mol punktigacha bir birlik maxsulotni olib borish uchun sarf qilingan xarajatni C_ij bilan belgilaymiz.

Masalan, X₂₃-A₂ishlab chiqarish punktidan B₃ iste’mol punktiga olib borilgan maxsulotning miqdori bulsa, S₂₃ – A₂ ishlab chiqarish punktidan V₃ iste’mol punktigacha bir birlik maxsulotni olib borish uchun sarf qilingan xarajatdir.

Bu masalaning hamma berilgan parametrlarni quyidagi jadvaldan olamiz.

Ishlab chiqarish punktlari	Ishlab chiqarilgan maxsulot	Iste’mol punktlari
		V1	V2	...	Vn
		X11	X12		X1n
A1	a1	S11	S12	...	S1n
		X21	X22		X2n
A2	a2	S21	S22	...	C2n
...	...	...	...	...	...