Ma’ruza mashg’ulotlari materiallari 1-Mavzu: Kirish. Biologiya o`qitish uslubiyoti –pedagogik fan. Reja

Biologiya bo’yicha ekskursiyalar.Biologiyadan uy vazifalari.

Ekskursiyalarni axamiyati, ekskursiyalar tabiatda, qishloq xo’jaligi ishlab chiqarishi, muzey yoki vistavkalarda o’tkaziladigan darsdir. Sinfda o’tkaziladigan dars va laboratoriya mashgulotlari bilan bir qatorda ekskursiyalar o’qitish protsessida katta axamiyata ega bo’lib, sinfda o’kitiladigan darslarda amalga oshirish imkoni bo’lmagan kamchiliklarni o’rnini to’ldirishda xizmat qiladi.

Ekskursiya darslardan fark qilib ekskursiya darslarida o’quvchilarning o’simlik va xayvonot dunyosining tarkalishi, ularning yashash sharoitlariga moslashganligi kabi kator xususiyatlarni tabiiy

sharoitda ko’rsatish imkoniyati tugiladi. Tabiatdagi kuzatishlar o’kuvchilarni mustakil ishlash kobiliyatini o’stirishga, ularni tabiatga qizikishini fikrlashga yordam beradi. O’kuvchilar tabiatdagi narsa va xodimlarni kuzatar ekanlar ularda tabiatni urganishga bulgan intilishlari kuchayadi. Tabiat guzalliklari ukuvchilarni estetik didlarini rivojlanishiga yordam kiladi. Ekskursiyalar vaktida ukuvchilar tabiatni muxofaza kilish ruxida tarbiyalanib boradilar. Undan tashkari tabiat kuyida xavodan nafas olish, ishlash ukuvchilar aktivligini koldiradi, ularii jismoniy jixatdan chinikishlariga yordam beradi. Nixoyat ekskursiyalar ukituvchiga biologiya ukitishni bir kator tarkatma materiallarini yigib olish imkoiiyatini beradi.

Ishlab chikarish jarayoni bilai topshirish maksadida kolxoz va sovxozlarga, vistavkalarga tashkil kilinadigan ekskursiyalar vaktida ukuvchilar sotsialistik .ishlab chikarish protsessi bilan topshiradilar. Ishlab chikarish ilgorlari

ularni ish tajribalari bilan tanishadilar. Shunday kilib ularda mexnata muxabbat ruxi singib boradi.

Ekskursiyalar vaktida ukuvchilarni ayrim organizmlar va xodisalar xakida darslarda olgan tushunchalari uearo bir – birlari bilan Kushilib konkretlanadi. Ukuvchilar tabiatdagi narsa va xodisalar bilan tanishar ekanlar, ularda tabiatdagi uearo boglanishlar, tabiiy boyliklarni xalk xujaligidagi ulkan axamiyati xakida ilmiy bilimlarga ega bulib boradilar.

Ekskursiyaga tayyorlanish. Barcha ekskursiyalar uni utkazishni muxim ishlab chikilgan rejani bulishini talab etadi. Ekskursiyaga olib borish uchun ukituvchi uzi bilmaydigan obektlarni tanlamasligi kerak. Shuning uchun ekskursiya utkaziladigan kunga kadar ukituvchi ekskursiya utkazilishi lozim bulgan joyni tanlash, shu joyga borishni kulay marshurutini aniklab olishi kerak. Undan tashkari ekskursiya utkaeiladigan joy ueini tueilishi xususiyatlariga kura ekskursiya temasiga juda yakin kelishi, uzida xarakterli utayki b – obektlar ushlagan bulishi kerak. Ukituvchi ekskursiya vaktida kaysi joylarda tuxtash dam olish, kaysi

uchastkalarda nimalarni kurish va kanday materialdan namunalar yigish kabi monantlarni xam belgilab kuyadi. Ekskursiyani utkazish uchun sarflanadigan vaeifalari belgilaydi.

Ekskursiyalar vaktida turli metodlardan foydalaniladi. Jumladan ekskursiya temasi va kilanadigan ishlar maemuniga boglik, xolda xikoya, suxbat, demontratsiya, amaliy ishlarni bajarish kabi metodlardan foydalaniladi.