Маъруза машғулотлар мавзуси соат

Buyraklarning bir-biriga nisbatan joylashuvi.
Ko‘machsimon buyrak. Juda ham kam uchraydi. Bundabuyraklar
medial yuzalari bo‘ylab bir-biri bilan birlashib, promontorium yoki
tos sohasida joylashadi. S-simon yoki L-simon buyraklarda bir
2 2 2
buyrakning yuqori pallasi ikkinchi buyrakning pastki pallasi bilan
birlashadi.
Birinchi shakldagi buyrakda bir buyrakning jom-siydik yo‘li
segmenti medial, ikkinchi shakldagisida esa bu segment lateral
tomonga qaragan bo‘ladi. Agar buyrakning faqat pastki yoki yuqori
pallalari bir-biri bilan birikib qolgan bo‘lsa, bunga taqasimon buyrak
deyiladi va uning amaliy ahamiyati ancha katta.
Taqasimon buyrakning ko‘pdan ko‘p tomirlari bo‘lgani uchun
u harakati cheklangan va, odatda, shoxtomir hamda pastki kavak
vena oldida yotadi. Uning asosiy klinik belgisi qorin sohasida
og‘riq bo‘lishidir. Bu og‘riq bola orqaga qattiq egilganida ayniqsa
kuchayadi va bu Rovzing simptomi deyiladi. Qorinni paypaslab
ko‘rganda umurtqa pog‘onasining ikkala tomonida qattiq muhitga
ega o‘smasimon hosila borligini payqash mumkin. Ba’zan
taqasimon buyrakning birlashgan qismi bo‘yin pastki kavak venani
bosib qo‘yganligidan unda gipertenziya holatlari paydo bo‘lib,
oyoqlar shishi, hatto assit ham paydo bo‘lishi ehtimoldan holi emas.
Taqasimon buyrak ko‘pincha gidronefrozga uchraydi, pielonefrit
rivojlanishi, tosh paydo boTishi, ba’zan nefrogen gipertoniyaga
sabab bo‘lishi mumkin.
Taqasimon buyrakka ham tashxis qo‘yishda UTTning ahamiyati
katta. UTT tekshiruvida ko‘ndalang kesimda exoskanerlash
o‘tkazilganda, qorinning o‘rta chizig‘i bo‘ylab kindik sohasida
buyraklarning pastki qutblarini birlashtiruvchi parenximatoz torma
aniqlanadi (17.7-rasm ko‘rsatkich bilan ko‘rsatilgan).
Tashxisni aniqlashda ekskretor urografiya va radioizotop usullar
qo‘l keladi. Tomirlar arxitektonikasini o‘rganish uchun buyrak
angiografiyasini bajarish lozim (17.8-rasm).
Davosi. Agar bemopni kuchli og‘riq bezovta qilsa, operatsiya
qilinadi. Bunda istmotomiya (buyin sohasini kesib, buyraklami
ajratish) qollaniladi. Agar gidronefroz rivojlangan yoki tosh paydo
bo‘lgan bo‘lsa, tegishli operatsiya muolajalari ham bajariladi.
223
N. NOVGOROD REGXON AL CHILDREN'S TEACHING HOSPITAL. AL0KA-630-
05-11-93
11:15:55
FOCUS
f 5. o G8i р ы ю а
17.7-rastn. Taqasimon buyrakning exografik tasiviri
17.8-rasm. Translyumbal buyrak angiogram masi.