Маъруза машғулотлар мавзуси соат

Ovqat hazm qilish tizimi. Qizilo‘ngach embriologisi va anatomiyasi. Qizilo‘ngach va traxeya embrion birlamchi ichagidan rivojlanadi. Ulaming ajralishi karina sohasida boshlanadi va kranial
yo‘nalishda davom etadi. Bu murakkab jarayonlaming buzilishida qizilo‘ngach atreziyasi va traxeya atreziyasi kabi nuqsonlar rivojlanishi mumkin. Aslida traxeya tog‘aydan iboratligi sababli, qizilo‘ngach anomaliyalarida, odatda, o‘z devorida tog‘ay qoldiqlarini
saqlaydi. Qizilo‘ngachning kistoz zararlanishi uning toiiq kistoz
ikkilanishi yoki bronxogen kistalari, devorida nafas yoilari shilliq
qavati ham, tog‘ay ham uchragan holda namoyon boiishi mumkin.
Qizilo‘ngach mushak devori ichki aylanma va tashqi bo‘ylama
muskullardan tashkil topgan. Qizilo‘ngach o‘zining seroz qobigiga
ega emas. Uning ko‘ndalang-targ‘il mushakdan tashkil topgan
yuqori uchdan bir qismi erkin nazoratda boisa, sirtqi uchdan ikki
qismi avtonom boshqariladigan silliq mushakdan tashkil topgan.
Qizilo‘ngach shilliq qavati o‘zining xususiy bezlariga ega boiib,
qattiq tiqilib qolganda ular ko‘p miqdorda shilliq ishlab chiqaradi.
Xirurgik nuqtayi nazardan qizilo‘ngachni bo‘yin, ko‘krak va
qorin qismlarga ajratilishi mumkin. Bo‘yin qismi hiqildoq bilan
o‘zaro qalin bogiangan. Qizilo‘ngach devorining eng yupqa
sohasi bevosita uzuksimon-halqum mushaklari pasti va orqasida
joylashgan. Qizilo‘ngachning teshilish xavfi yuqori boigan bu qismi
qalqonsimon-bo‘yin tomirlaridan oziqlanadi.
Qizilo‘ngachning ko‘krak qismi aorta ravogini yon tomondan
aylanib oiadi hamda uning tomir halqasi deb nom olgan anomaliyasida ancha siqilgan boiadi. Bu qismda qizilo‘ngach aorta va perikard bilan o‘zaro qalin bogiangan boiib, qiziloiigach yot jismi
va kimyoviy kuyishlarida ham ular zararlanishi mumkin. Qizilo‘ngachning o‘rta qismi yon va orqa tomondan segmentar qon bilan
ta’minlanib, bu qismning judayam faol ishlatishi ulangan joyning
bitishiga salbiy ta’sir oikazishi mumkin.
Qizilo‘ngach qorin qismi qizilo‘ngachning pastki (PQQ) sfinkteri
mexanizmini ta’minlaydi (23-bobga qarang) va diafragma tarmogi
va oshqozon tomirlaridan m oi qon bilan ta’minlangan boiadi. Kuch-
32
li qayt qilganda (Burxave sindromi) va portal gipertenziyada varikoz
rivojlanganda, bu qism shilliq qavatining yorilishi - qizilo‘ngach pastki uchdan bir qismida ko‘p qon ketishining yashirin manbayi bo‘ladi.
Og‘riqsizlantirish o‘tkazilganda, shuningdek, jadal davolash
jarayonida oshqozonni zondlash o‘tkaziladi, shuning uchun ham
xirurg kabi anesteziolog ham qizilo‘ngachning yosh bo‘yicha
o‘lchamlarini bilishi lozim (1-jadval).
1-jadval