Ma’ruza 9 Mavzu: Yorug’likning sochilishi. Birjinslimas va xira muhitlarda yorug’likning sochilishi. Reja

Agar (8.49) ni e’tiborga olsak

(21)
bo’ladi.
Tushuvchi to’lqinni quyidagi kompleks ko’rinishida yozamiz.
(22)

Natijada molekulaning dipol momenti quyidagiga teng bo’ladi.

(23)
Bu tenglikdan ko’rinadiki, sochilgan yorug’lik tarkibida faqat tushuvchi nur chastotasi  ga ega bo’lgan yorug’lik emas, balki kombinasiyaga ega bo’lgan chastotali yorug’lik nurlari ham hosil bo’ladi. Alohida molekulalar tomonidan sochiladigan to’lqinlar o’zaro kogerent emas, chunki yadrolarning tebranishlarni issiqlik uyg’onishida va bir molekuladan ikkinisisga va bir tebranishdan ikkinchisiga o’tishidan fazalar  o’zgarishi davriy bo’lmaydi. Ķizil va binafsha yo’ldoshlarning intensivliklari o’rtasida kvant nazariyasiga asosan quyidagicha bog’lanish mavjud.

(24)


(25)
bunda E_n va E_m molekula foton bilan to’qnashganda uni n chi sathdan m sathga o’tishdagi energiyalarini ifodalaydi E_n > E_m bo’lsa binafsha yo’ldosh hosil bo’ladi. E_n< E_m , bo’lsa qizil yo’ldosh hosil bo’ladi, bu yerda sathdagi N_n, E_n molekulalar soni, N_m – esa E_m sathdagi molekulalar sonidir.