Ma`ruza-9 Mavzu: Sanoatda ammiak va nitrat kislotasi ishlab chiqarish. Reja


Ammiak sintezi uchun azot vodorotli aralashmaning



Download 392,37 Kb.
bet3/8
Sana13.07.2022
Hajmi392,37 Kb.
#791949
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
9-ma`ruza

Ammiak sintezi uchun azot vodorotli aralashmaning
olinishi va tozalash usullari
Ammiak sintezi uchun 1:3 nisbatda azot vodorodli aralashma kerak bo`ladi. Azot sanoatda suyuq havodan ajratish yo`li bilan olinadi. Havo tarkibi hajm jihatdan o`lchanganda 78 % azot, 21 % kislorod va 0,94 % argondan iboratdir. Yana havo tarkibida oz miqdorda CO2, H2, Ne, He, Kr, Xe lar uchraydi. Havo awal katta bosimda siqilib sovitiladi, suyultiriladi, so`ngra suyuq havo tarkibidan kom-ponentlarning qaynash haroratlarining har xilligidan foydalanib (tqayN2 -195,8°C, O2 -183°C, Ar-185,7°C), rektifikatsiya minoralarida fraksiyalarga ajratilib toza holda N2, O2 va Ar olinadi. Vodorod sanoatda turli yo`llar bilan olinadi:
1. Metan va uni gomologlarini konversiyasi.
2. Qattiq yoqilg`ini gazga aylantirganda hosil bo`lgan CO ni konversiyasi.
3. Koks gazlarini ajratish.
4. Suvni yoki NaCl eritmasini elektroliz qilish orqali olinadi.
Iqtisodiy ko`rsatkichlari jihatidan eng arzon va asosiy sanoat usuli birinchi usuldir. Metan konversiyasining (konversiya lotincha conversio so`zidan olingan bo`lib, o`zgarish,aylanish ma`nosini anglatadi) birinchi mahsuloti sintez gaz (mCO + nH2) deb ataladi. U vodorod olishdan tashqari metanol sintezi, yuqori molekular og`irlikka ega bo`lgan spirtlar sintezi, sintetik benzin sintezi va boshqalar (so`nggi paytlarda CO gazi temir rudalaridan, temirni qaytarib, toza temir olishda ham ishlatila boshlandi) sintezida ham ko`p ishlatiladi. Konversiya usuli metanning suv bug`i yoki kislorod bilan oksidlanishiga asoslangan:

Keyin hosil bo`lgan CO ni suv bug`i bilan konversiya qilinadi.
СО + H2О → СО + H2 + 41 kJ
Metanni suv bug`i bilan konversiyasi reaksiyasini umumiy xolda quyidagicha yozish mumkin:
CH4 + 2H2О <=> СО2 + 4H2 -166 kJ
(endotermik reaksiya) metan va CO konversiyalari katalizatop ishtirokida (CH4 uchun nikel, CO uchun temir, xrom, rux xrom misli katalizatorlar qo`llaniladi) boradi. Rux xrom misli katalizator qo`llanganda CO konversiyasi past haroratda (250—300°C) boradi. Konversiyalangan gaz tarkibida qolgan CO ning miqdori 0,2—0,4 % dan (hajm bo`yicha) oshmaydi. Bunday hollarda ko`pincha CO dan tozalash uchun adsorbsion usul o`rniga faqat metanlash-gidrogenlashdan foydalanish mumkin. Yuqorida keltirilgan reaksiyalardan ma`lumki, olingan vodorod gazi toza emas, tarkibida 30 % gacha CO2, 0,5—4 % gacha CO saqlaydi. Ozroq miqdor O2 birikmalari bilan ifloslangan bo`ladi. Bu arahshmalar ammiak sintezida ishlatiladigan katalizatorni zaharlaydi. Shuning uchun ularni tozalash kerak bo`ladi. Vodorodni begona aralashmalardan tozalashning turli usullari qo`laniladi: a) qattiq sorbentlar bilan aralashmalarni absorbsiyasi;
b) suyuq sorbentlar bilan absorbsiyalanish;
v) chuqur sovitish bilan aralashmalarni kondensatsiyalash;
g) katalik gidrogenlash va boshqalar;
a) usul bilan begona qo`shimchalar kam bo`lganda (C saqlovchi birikmalarda) qollaniladi;
b) usul CO2 va CO lardan tozalashda ishlatiladi;
v) usul qimmatga tushganligi uchun hozirgi paytlarda ammiak ishlab chiqarishda qo`llanilmaydi (azotning boshqa birikmalari sanoatida qollanilmoqda);
g) usul CO2, CO va O2 ning miqdori kam boiganda qo`laniladi.

Download 392,37 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish