Ma’ruza 3 Oddiy va konsol balkalarda zo‘riqishlarning ta’sir chiziqlari Reja: Harakatlanuvchi yuklar va ta’sir chiziqlari xaqida tushuncha

B. Ikki konsolli balkalarda ta’sir chiziqlar qurish.

Ikki konsolli balka uchun tayanch reaktsiyalari va uning ixtiyoriy S kesimidagi Q_s va M_s zo’riqishlarining ta’sir chizig’ini qurish uchun, oddiy va konsol balkalar uchun olingan formulalardan foydalaniladi. Masalan, balka chap tayanch reaktsiyasi ning ta’sir chizig’ini chizish uchun birlik yukni A tayanchdan o’ng tomonda masofada joylashtiramiz (5.2-rasm, a). tenglamadan ni hosil qilamiz. Demak, bu ifodadagi abtsissa ga oraliqda qiymatlar beramiz.

da ; da ;

da ; da
Bu ordinatalar yordamida chizilgan ta’sir chizig’i 5.2-rasm, b da ko’rsatilgan. tayanch reaktsiyasining ta’sir chizig’i (4.4) ifodadan foydalanib chiziladi.
Demak, ikki konsolli balka tayanch reaktsiyalarining ta’sir chiziqlari oddiy balka tayanch reaktsiyalari ta’sir chiziqlari kabi chiziladi, so’ngra ular konsolning uchlariga qadar davom ettiriladi.
Ikki konsolli balkaning oraliq S kesimidagi Q_s va M_s zo’riqishlarining ta’sir chizig’i oddiy balkalardagi ko’ndalang kuch va eguvchi momentning ta’sir chiziqlari kabi chizilib, so’ngra chap chiziqni chap tomondagi konsolning oxirigacha, o’ng chiziqni esa o’ng tomondagi konsolning oxirigacha davom ettiriladi. (5.2-rasm, g, d). Agarda kesim konsolli balkaning konsol qismida berilgan bo’lsa, u vaqtda eguvchi moment ta’sir chiziqlari konsol balkalardagidek chiziladi va manfiy ishorali bo’ladi (5.2-rasm, j, i). Chap konsoldagi kesuvchi kuch ta’sir chizig’i manfiy ishorali (5.2-rasm, z), o’ng konsoldagi ko’ndalang kuch ta’sir chizig’i esa musbat ishorali (5.2-rasm, e) bo’lib, konsol balkalardagidek chiziladi.





Ma’ruzani mustahkamlash uchun savollar.

1. Harakatlanuvchi yuklar deb, qanday yuklarga aytiladi?

2. Ta’sir chiziqlar nazariyasi deb, nimaga aytiladi?
3. Ta’sir chiziqlarni chizishning statik va kinematik usullarini ayting?
4. Oddiy balka tayanch reaktsiyalarining ta’sir chiziqlari qanday chiziladi?
5. Oddiy balkaning ixtiyoriy kesimida ko’ndalang kuch Q va eguvchi moment M larning ta’sir chiziqlari qanday chiziladi?
6. Konsol balka tayanch reaktsiyalarining ta’sir chiziqlari qanday chiziladi?
7. Konsol balka ichki zo’riqishlarining ta’sir chiziqlari qanday chiziladi?
8. Ikki konsolli balka tayanch reaktsiyalarining ta’sir chiziqlari qanday chiziladi?
9. Ikki konsolli balka zo’riqishlarining ta’sir chiziqlari qanday chiziladi?
10. Ikki konsolli balkaning chap yoki ung konsolidagi ichki zo’riqishlarining ta’sir chiziqlari qanday chiziladi?