Ma’ruza-2 Aloqa tizimlarini modellashtirish bosqichlari. Aloqa tizimlarini loyihalashda modellashtirish qo’llash va uning o’rni

Aloqa tizimi modellarining tasniflanishi

Tizimlar xilma-xilligi ularning tuzilmaviy funktsional tashkillanish ko’p xilligida ko’rinadi va xar xil modellardan foydalanishni belgilaydi, bu modellar quyidagilarga ko’ra tasniflash mumkin:

1) o’rganilayotgan tizimning xarakatlanish xarakteriga ko’ra:

• determinik, ularning xarakatlanishi determinik kattaliklar yordamida tasniflanadi;

• stoxastik yoki extimolli, ularning xarakatlanishi tasodifiy kattaliklar yordamida tasniflanadi;

2) o’rganilayotgan tizim ichida bajarilayotgan jarayonlar xarakteriga ko’ra:

• uzluksiz, unda jarayonlar vaqt bo’yicha uzluksiz bajariladi;

• diskret, unda jarayonlar xolati vaqtning diskret momentlarida o’zgaradi;

3) o’rganilayotgan tizim xaqida dastlabki ma’lumotlarning xaqiqiylik darajasiga ko’ra:

3) o’rganilayotgan tizim xaqida dastlabki ma’lumotlarning xaqiqiylik darajasiga ko’ra:

• aprior ma’lum parametrli;

• noma’lum parametrli;

4) tizim xarakatlanish tartibiga ko’ra:

• statsionar, unda xarakteristikalar vaqt o’tishi bilan o’zgarmaydi;

• statsionar emas, unda xarakteristikalar vaqt o’tishi bilan o’zgaradi;

5) maqsadiga ko’ra:

• statik yoki tuzilmaviy, tizimning tarkibi va tuzilishini aks ettiradi;

• dinamik yoki funktsional, tizimni vaqt mobaynida xarakatlanishini aks ettiradi;

• tuzilmaviy-funktsional, o’rganilayotgan tizimning tashkillanishining tuzilmaviy va funktsional xususiyatlarini aks ettiradi; 

6) taqdim etish (tasnif) va amalga oshirish usuliga ko’ra:

6) taqdim etish (tasnif) va amalga oshirish usuliga ko’ra:

• kontseptual yoki mazmunli, o’rganilayotgan tizimning tuzilmaviy-funktsional tashkillanishning eng muxim xususiyatlarining tasnifini (eng sodda xolatda so’z bilan) taqdim etadi;

• jismoniy yoki material – originalga ekvivalent yoki o’xshash modellar (maketlar) yoki xarakatlanish jarayonida original bilan bir xil va bir xil yoki boshqacha jismoniy tabiatga ega bo’lgan modellar;