Аналог ва ракамли электроника
5
лекин уланиш пайтидаги «дребезга» яъни сачраш жараёнини олдини олиш
учун мусбат тескари алоқадан фойдаланилади.
5 расм
Юқорида такидлаганимиздек компараторлар бир сатҳли ва икки сатҳли
бўлиши мумкин. 5- расмда бир сатҳли камутаторнинг схемаси ва чиқиш
характеристикалари келтирилган.
6-расм
Юқоридаги 6-расимдан кўриниб турибдики компаратор гистерезис
ҳалқасига эга бу занжирда мусбат тескари алоқанинг
борлиги билан
боғлиқдир. Схеманинг ҳолатини
2
U
га ўтиши кириш кучланиши қийматини
U
очиш
кучланишига тенглашгани билан боғлиқ десак, ўзнинг аввалги
ҳолатига қайтишини
1
U
U
чик
кириш сигналининг
катталиги камайиб U
ёпиш
кучланишига тенглашганлиги оқибатида юз беради. Компараторларнинг
бўсағавий кучланишлари ва гистерезис ҳалқасининг кенглигини қуйидаги
формулалар орқали аниқлаш мумкин:
)
R
R
(
R
U
2
1
1
2
очил
U
,
)
R
R
(
R
U
2
1
1
1
ёпилиш
U
,
Аналог ва ракамли электроника
6
)
R
R
(
)
U
U
(
R
U
U
U
2
1
1
2
1
ёпил
очил
гис
.
Бўсағавий кучланишларни белгиланиши компараторнинг ташқи
шовқинларга нисбатан сезгирлигини камайтириш
учун киритилади бунда
ташқи шовқинлар қандай бўлишидан қатий назар компараторда
белгиланган бўсағавий кучланишларга етмагунча ҳеч қандай узиш ёки
уланишлар амалга оширилмайди.
Компараторларнинг узатиш характеристикасини ўзгартириш учун
одатда
силжиш кучланиши U
силж
киритилаган бу кучланиш инверсловчи
киришга берилади ва унинг катталигини ўзгартириб гистерезис ҳалқасини
ўнгга ёки чапга суриш мумкин(рис. 7).
Рис – 7
Функционал электриникада компараторлар сифатида ПС521, К554,
К597, К1401 серияли микросхеалар ишлатилади. К521САЗ
сериядаги
компараторлар
прецизион
компараторлар
ҳисобланади
уларда
балансировка ва стробирлаш хусусиятлари ҳам мавжуд. К521СА1 серияли
микросхемалар умумий киришга эга бўлган 2 компаратордан иборат бўлиб
улар иккита алалогли сигналларни солиштириш учун хизмат қиладилар.
К1401СА1 серияли микросхемалар кўп каналли ҳисобланиб
уларнинг
корпусида тўртта кампаратор мужассамлашган бўлади.
Интеграл техналогияда бажарилган компараторларнинг умумлашган
параметрларини ҳисобга олиб уч гуруҳга бўлиш мумкин.
Умумий қўлланишга мўлжалланган (t
3
< 300 нc,
V
< 100 дБ);
Тезкор (t
3
< 30 нc);
Ўта аниқ прецизионные (К
V
> 100 дБ, U
СК
< 3 мВ, ΔIвх<10 нА).
Кoмпoратoрлар
аcocан датчиклар яратишда, аналoг cигналларни
рақамли ишлoвчи қурилмаларда, кучланиш
cтабализатoрида калит
бoшқарилувчи қурилмаларда ва бoшқа coҳаларда ишлатилади. Манфий
Аналог ва ракамли электроника
7
тecкари бoғланиш занжири бўлмаган oпeрациoн кучайтиргич ҳам
кoмпoратoр cифатида ишлатилади.
10>
Do'stlaringiz bilan baham: