Ma'ruza №1 Paskal tilining umumiy tavsifi

::=begin;; end.
Dasturni bajarish bo’limi operatorlik qavslari begin va end ichiga joylashgan operatorlar ketma-ketligini bajarishga keltiriladi.Operatorlar bir biridan (;) yordamida ajratiladi.Shuni aytish kerakki protsedura va funktsiya bo’limidagi algoritmlar faqat operatorlar bo’limidan murojaat qilinganidayek bajariladi.Operatorlar yordamida masalani yechish algoritmini bajarishga kerak bo’lgan (berilganlar) ustidagi amallar tavsiflanadi.Funktsional vazifalar buyicha Paskal tilidagi operatorlar quyidagi guruhlarga bo’linadi: o’zlashtirish, kiritish-chiqarish, boshqarish, funktsiya va protseduralar tavsifi (qism dasturlari).
O’zlashtirish operatorlari dasturda o’zgaruvchilarga ma'lum qiymatlarni o’zlashtirish uchun ishlatiladi.
Kiritish-chiqarish operatorlari – tezkor xotiraga boshlangich ma'lumotlarni kiritadilar va yezuvga chiqaruvchi qurilmalarga hisoblashlar natijasini chiqaradilar.
Boshqarish operatorlari – dastur operatorlarini ketma-ket bajarilishini tashkil etadi.
Funktsiya va protseduralarni aniqlash operatorlari – dasturni qismlarga bo’lib bu qismlarni aniqlash va nomlash imkoniyatlarini beradilar.
O’z tarkibiga ko’ra operatorlar ikki turga bo’linadilar: sodda va strukturalashgan. O’zining tarkibida boshqa operatorlar bo’lmagan operatorlar sodda operator deyiladi. Bir yoki bir nechta operatorlardan iborat operatorlar tarkiblashgan deyiladi. Sodda operatorlarga o’zlashtirish, o’tish va protseduraga murojaat operatorlari kiradi. Tarikblashgan operatorlarga shartli, tanlash, takrorlash va tarkibiy operatorlarga kiradi.Tarkibiy operator BEGIN va END xizmatchi so’zlari orasiga olingan operatorlar ketma-ketligidan iborat.
Sintaksis diagramma har biri tavsiflanayetgan smeta o’zgaruvchini qiymati bo’lgan konstruktsiyalarini strukturasini grafik ko’rinishda tasvirlaydi. Diagrammani alohida elementi bo’lib tilning asosiy simvoli yoki tushunchasi bo’lishi mumkin. Har bir elementdan bitta yoki bir nechta strelka chikadi va undan keyingi elementga boradi. Hech qanday chikmaydigan strelka diagrammaga kirish hisoblanadi. Agarda strelka hech qanday elementga karalmagan bo’lsa unda u diagrammadan chikish hisoblanadi. Diagrammalarda asosiy simvollarni tushunchalardan ajratish uchun asosiy simvollar shunday uzi yeziladi, tushunchalar <> ga olinadi.