Ma’ruza №1 оrgаnik kimyo fаni va uning

Tuzilishi, nomlanishi, izomeriyasi.

1. Sistematik nomenklaturasi xuddi olefinlardagi singari bo’lib, -in qo’shimchasi qo’shiladi va uch bog’ga yaqin tomondan nomerlanadi.

2. Alkinlarni nomlashda asosan uch xil nomenklatura prinsiplaridan foydalaniladi. T-Trivial, R-Ratsional, S-Sistematik.

Alkinlarni nomlash uchun. 1) Tarkibida uch bog’ saqlagan eng uzun zanjir tanlanadi. 2) Raqamlash uch bog’ yaqin tomondan boshlanadi. Molekula tarkibida xam qush bog’, xam uch bog’ bo’lsa, raqamlash qush bog’ yaqin tomondan boshlanadi.

T. atsetilen

R. atsetilen

S. etin

T. allilen

R. metilatsetilen

S. propin

T. krotilen

R. dimetilatsetilen

S. butin-2

R. izopropil atsetilen

S. 3-metil butin-1

3. Alkinlar uchun 1) Zanjir izomeriyasi. 2) Uch bog’ning holat izomeryasi. 3) Sinflar aro izomerya xos (dien va sikloalkenlar).

C₄H₆ uchun izomerlar

C₅H₈ uchun mustaqil ravishda izomerlarini yozing