Ma’ruza 1 Мавзу: «Geometrik grafika tarixi»


(1.4-rasm)  (1.5-rasm)



Download 0,5 Mb.
Pdf ko'rish
bet7/8
Sana29.12.2021
Hajmi0,5 Mb.
#76763
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
Маъруза-1 (2)

(1.4-rasm) 

(1.5-rasm) 

(1.6-rasm) 

Geometriyada  isbotlashlarni  muntazam  qo’llay  boshlash,  to’g’ri  chiziqli 

figuralar  planimetriyasini  yaratish,  o’xshashlik  xaqidagi  ta’limotlar  Pifagorga 

tegishlidir.  Arifmetik,  geometrik  va  proporsiyalar,  o’rta  qiymatlar  haqidagi 

ta’limotlarni ham Pifagor nomi bilan bog’lash mumkin. 

Platonning fikricha dunyo olov, er, havo va suv elementlar atomlaridan tuzilgan 

bo’lib, ularni tetraedr, kub, oktaedr va ikosaedrlarga taqqoslaydi. 

Pifagor erni quyosh atrofida harakatlanuvchi shar deb xisoblagan. Bu ta’limotni 

qat’iy pifagorchilar ta’limoti deb, Pifagorni qoralamoqchi bo’lishgan. 

To’g’ri  burchakli  uchburchaklar  tomonlarini  tashkil  qiluvchi  natural  sonlar 

Pifagor  sonlari  deb  yuritiladi.  Pifagor  sonlari 

2

2



2

z

у

х



                      tenglamani 


qanoatlantiruvchilar  bo’lib, 

mn

y

n

m

х

2

,



2

2



 



2

2

n



m

z



  formulalar  bilan  beriladi 

(bunda m, n, - lar har xil natural sonlar) masalan 3, 4, 5 va 5, 12, 13, va h, k. Qadimgi 

Misrda  tomonlari  3,  4,  5  birlikka  teng  uchburchak  to’g’ri  burchakli  uchburchak 

bo’lishidan er o’lchash, inshoatlar qurishda foydalanilgan. 

Pifagor  teoremasi  to’g’ri  burchakli  uchburchak  tomonlari  haqidagi  teorema 

bo’lib,  unga  ko’ra  agar  to’g’ri  burchakli  uchburchak  tomonlari  bir  xil  masshtabda 

o’lchanadigan  bo’lsa,  katetlar  uzinliklari  kvadratlari  yig’indisi  gipotenuza  uzunligi 

kvadratiga  teng  (

2

2

2



с

в

a



)  bo’ladi  (1.7-rasm).  Pifagor  teoremasiga  asosan,  to’g’ri 

burchakli  uchburchak  katetlariga  yasalgan  kvadratlar  yuzalarining  yig’indisi 

gipotenuzaga  yasalgan  kvadrat  yuziga  teng  bo’ladi  (1.8-rasm).  Pifagor  teoremasi 

Qadimgi  Misr  va  Bobilda  ma’lum  bo’lgan,  lekin  teoremani  birinchi  isboti  Pifagorga 

tegishli deb hisoblanadi. 

Pifagor  teoremasining  ta’rifi  Evklid  geometriyasida  o’rinli.  Lekin  noevklid 

geometriyada Pifagor teoremasi boshqacha ifodalanadi.  

 

 



 

 

 



 

  

 



 

 

 




Download 0,5 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish