Ma’ruza №1 Mavzu: Elеktr аppаrаtаlаri vа аvtоmаtlаshtirish vоsitаlаri to’g’risidа umumiy mа’lumоtlаr. Maqsad

Elektr apparatlarni tasnifi

Apparatlarning turlicha shakillari va bir apparatda bir necha funktsiyalarni bajarish ularni bir buyicha tasniflashga yul quyilmaydi.

I) Ishlatilishi buyicha tasniflash

1) kommutatsion apparatlar Asosiy maqsadi elektr zanjirlarni yoqish, uchirish, kayta yoqish.

_ rubilniklar

-paketli o’chirgichlar

-turli o’chirgichlar

-avtomatik o’chirgichlar

-predoxranitel (saklagich)

Xususiyatlari: kam xolatlarda o’chirgich va yoqish

II) Ximoya apparatlari

Asosiy maqsadi- elektr zanjirlarni tokda qisqa tuknashuvi va ortiqcha yuklanishidan ximoya kiladi

-avtomatik uchirish

-saklagich

- ishga tushirilishini nazorat kiluvchi apparatlar

Ushbu apparatlarni asosiy vazifasi elektr energiyani va elektr energiyada boshqa iste'molchilarni boshqarish xisoblanadi. Ularni yana boshqaruv apparatlari (B A) deb atashadi.

- kontaktorlar

- ishga tushuvchilar

- komando nazoratchilar

- reostatlar

Xusuiyatlari: tez-tez yoqish, uchirish 3600 marta soatigacha, ya’ni soniyasiga bir marta

4) CHeklovchi apparatlar

Qisqa tuknashuv tokini cheklash funksiyasini reaktor, ortiqcha kuchlanish funktsiyasini esa razryadniklar bajaradi.

5) Nazorat kiluvchi apparatlar

Ushbu apparatlarning asosiy vazifasi berilgan elektrik va elektrik bulmagan ulchamlarni nazorat qilishdan ibort.

- rele

- datchiklar

6) Ulchovchi apparatlar

Asosiy vazifasi: birlamchi kommutatsiya (kuchlanish zanjiri, bosh tok zanjiri) zanjirini ulchov zanjirlaridan ajratish xisoblanadi.

- tok transforlari

- kuchlanish transformatorlari

- kuchlanishni buluvchilari

7) Boshqaruv apparatlari

Elektr zanjirlariga berilgan parametrlarini avtomatlashtirish, stabillashtirish va boshqaruvi uchun muljallangan