Маъруза 1: Кириш. Карьер атмосферасининг таркиби ва унга қўйиладиган талаблар. Карьер атмосферасини ифлосланиш омиллари

Маъруза - 5: Кон массасини ташишда чангнинг карьер атмосферасига ажралиб чиқишини камайтириш.


Автомабил йўлларида чанг билан кураш. Карьерда қоплама кон жинсни ташишда қанақа транспорт воситалари қўлланилса фойдали қазилмани қазиб олишда ҳам худди шундай транспорт қўллаш мақсадга мувофиқ бўлади. Кўпроқ темир йўл ва автомобиль транспорти қўлланилади. Узликли ва узлуксиз оқимда қазиб олиш тартиби ишлатилганда конвейер транспортини қўллаш самара беради. Бошқа ҳолларда асосан юмшоқ кон жинсларини қазишда гидротранспорт қўлланилиши мумкин.
Карьер йўлларида автомобиль харакатланганда, энг кўп чанг ажратиши кузатилган чанг ажралишига қарши курашда қуйидаги усуллар қўлланилади: йўл устини қоплаш, улар устини намлаш, автойўл йўлагини ҳар хил ёпишқоқ аралашмалар билан қоплаш.
Йўлни қоплаш усулини, асосан транспорт хандоқларига капитал хондоқларни қуриш вақтида ишлатиш мумкин. Бундай йўл усулларни қўлланганда чангни камайтириш учун сочилган кон массасидан тозалаш ва машина ғилдиракларидаги чангни йўқотиш лозим. Бунда метал чўткали тозалаш ва ювиш машиналаридан фойдаланилади. Ҳозирда автотранспортдан чиқаётган чангни камайтириш учун йўл шебень билан қопланади ва доимо намлаб турилади.
Карьер шароитлари учун тозалаш-ювиш машинаси ПМ-130 ишлатилади.
Унинг техник характеристикаси:

Цистернанинг ҳажми, м^3	6
Автомашинанинг иш вақтидаги тезлиги, км/соат	21 гача
Бир юргандаги тозанган йўл кенглиги, м	18 гача
Бир юрганда ювилган йўл кенглиги	8м гача
Намлашдаги сув сарфи, лм^2	0,25-0,30
Ювилгандаги сув сарфи, лм^2	0,9-1,1
Метал шётка кенглиги, м	2,25
Машинанинг массаси, кг	5510

Машина ЗИЛ-130 автомобиль базасида яратилган ва овал кўринишдаги цистернага эга.
Узатувчи қувурлар тартиби ва марказдан насоснинг жойланиши схемаси 5.1-расмда кўрсатилган.