Ma`ruza №1. Elementlarni xususiyatlari, statik va dinamik tavsiflari. Sezgirlik mezonlari. O`lchovchi o`zgartirgichlarning sinflanishi



Download 224,89 Kb.
bet2/4
Sana22.01.2021
Hajmi224,89 Kb.
#56221
1   2   3   4
Bog'liq
1-ma'ruza

1.1-Rasm. Rostlash ob`yektiga ta`sir qiluvchi o`zgaruvchilar
Shunday qilib, sanoatning eng muhim talablaridan biri – texnologik jarayonning turg`unlashgan rejimini saqlashdan iborat. Moddiy va energetik balansga rioya qiladigan mashina yoki apparat rostlanuvchi ob`yekt deyiladi.

Texnologik jarayonlarni avtomatik boshqarishning vazifasi rostlagich yordamida rostlanuvchi ob`yektdagi kerak bo`lgan texnologik sharoitni avtomatik ravishda saqlash, agar bu sharoit buzilsa, uni qayta tiklashdan iboratdir. Avtomatik rostlash vaqtida (rostlanuvchi ob`yektga rostlagichning ta`siri tufayli) rostlanuvchi kattalikning hozirgi qiymati berilgan qiymatiga teng yoki shunga yaqin bo`ladi.

Avtomatik sistemalar bir-birlari bilan ma`lum ketma-ketlikda bog`langan bo`lib, har biri tegishli vazifani bajaruvchi alohida elementlardan iborat. Mustaqil funksiyani bajaruvchi avtomatik sistema tarkibining biror qismi avtomatika elementi deyiladi. Avtomatika elementlarini ularning funksional vazifasiga ko`ra tasniflash maqsadga muvofiqdir.

Avtomatik sistema elementlarining tarkibiga kiruvchi funksional bog`lanishni ifodalovchi shema esa funksional shema deb ataladi. Bundan tashqari, shu avtomatik sistemani turli dinamik xususiyatlarga ega bo`lgan va bir – birlari bilan bog`langan sodda zvenolar shaklida tasvirlash ham mumkin. Bu holda avtomatik sistemaning shemasi zvenolarning bog`lanishini aks ettiradi va sistemaning tuzilish shemasi deyiladi (1.2 rasm).

Rostlanuvchan ob`yekt va avtomatik rostlagich birligi ARSni tashkil qilib, rostlash konturi nomli tutash zanjirni hosil qiladi. Bu zanjir ARSning tuzilish shemasiga emas, balki funksional shemasiga tegishli bo`ladi.





1.2.rasm. ARSning struktura shemasi.
Har qanday avtomatik boshqarish tizimi (ABT) alohida qismlardan iborat. Tizimning ishlash jarayonida bu tashkil etuvchilar o`zaro bog`liq ravishda ma`lum algoritmda ishlaydi. ABT yaratishda yuqori sifatli elementlar,bloklar,elektron hisoblash va boshqarish mashinalari majmualarini vujudga keltirish juda muhim. Boshqarish jarayoninig sifati, samaradorligi, ko`p jihatdan tehnologik jarayon haqidagi axborotlarni to`g`ri va yuqori aniqlikda aks ettiradigan o`lchov asboblari-datchiklarning bo`lishini talab qiladi. Datchikdan olingan axborotlar electron hisoblash va boshqarish sistemasiga undan ijro etuvchi elementlar sistemasiga ta`sir qiladi. ABTning elementlarini o`rganish orqali tizimni tashkil etuvchilarining xossalari va xarakteristikalari aniqlanadi. Demak ABT ma`lum funksiyani bajaradigan o`zaro bog`langan elementlardan iborat, bu elementlar birlamchi axborot olish, axborot signalini kuchaytirish, ularni boshqarish signaliga aylantirish, ijrochi elementlarga ta`sir ko`rsatish ya`ni majmuada barcha boshqarish jarayonini ta`minlaydi.ABTning elementlari bajaradigan funksiyasiga muvofiq 3 ta guruhga bo`linadi:

  1. O`lchovchi element,ya`ni turli xil datchiklar ularning vazifasi:

  • boshqarish tizimida texnologik jarayon, atrof-muhit haqida axborot olish;

  • texnologik jarayon parametrlarinig zarur holati haqida axborot olish;

  • olingan axborotni keyingi qurilma foydalanishi uchun qulay signalga aylantirish.

  1. O`zgartgichlar-datchiklardan kelgan signallarni qayta ishlaydi va ijrochi elementlar uchun boshqaruvchi signal ishlab chiqadi. Ularning asosiy funksiyalari:

  • signallarni dastlabki qayta ishlash (filtratsiya,ya`ni signaldagi shovqinlarni pasaytirish,signallarni standart qiymatga keltirish uchun me`yorlash;

  • signallarni bir formadan ikkinchi formaga o`zgartirish (modulyatsiya va demodulyatsiya) ya`ni signal bilan ishlash qulayligi ta`minlanadi;

  • boshqarish qonuniga muvofiq signallar bilan matematik operatsiyalar bajarish;

  • ijrochi elementlarning funksiyasini ta`minlash uchun signallarni quvvati bo`yicha kuchaytirish.

  1. Ijrochi elementlar- boshqarish ob`ektiga bevosita ta`sir qilib uning holatini o`zgartiruvchi qurilma.

Har qanday guruh elementi kirish va chiqish signaliga ega. Kirish signali , fizik kattaliklarning oniy qiymati (temperatura, bosim, konsentratsiya, tok kuchi, kuchlanish). Sinusoidal yoki impulsli elektr kattaliklarning amplituda qiymatlari, fizik kattaliklarning chastotasi. Chiqish signali – kattaligi va xarakteri jihatdan har xil bo`lgan elektr signal.

Elementga kirish signali dan tashqari boshqa jarayonlar, ya`ni g`alayonlanishlar ta`sir qiladi. Element xossalarini aniqlash uchun unga kirish signali pog`onasimon signal beriladi, elementning bu signalga reaksiyasi o`tish xarakteristikasi deyiladi. Bu xarakteristika bo`yicha elementning statik va dinamik xossalarini aniqlash mumkin.



Download 224,89 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish