Ma’ruza – Kimyoviy injiniringda modellashtirish va avtomatlashtirish faniga kirish

Matematik ifodani tuzish

Modellashtirilayotgan ob`yekt matematik ifodasini tuzishda tizimli tahlil usullaridan foydalanib, (blok printsipini qo`llab) jarayonning elementar jarayonlarini chuqur tahlil qilinadi. Avval matematik ifoda tuzilishining asosi sifatida jarayonning gidrodinamik modeli o`rganiladi. So`ngra kimyoviy reaktsiya kinetikasi va undan so`ng issiqlik va modda almashinuv jarayonlari (gidrodinamik sharoitlari hisobga olgan holda) o`rganilib, har bir yuqoridagi jarayonlar uchun matematik ifoda tuziladi. Modelni tuzishni oxirgi bosqichida, hamma o`rganilgan «elementar» jarayon matematik ifodalari bir tenglamalar tizimiga birlashtiriladi.

SHunday qilib, qandaydir texnologik jarayon matematik modelini tuzishda quyidagilarni hisobga olish kerak:

- fizika qonunlarini ifodalovchi matematik ifodalar (modda va energiyaning saqlanish qonuni);

- «elementar» jarayonlarni ifodalovchi tenglamalar va boshqalar;

- texnologik jarayon parametrlari orasidagi bog’liqlikni ifodalovchi har hil empirik tenglamalar. (masalan: ob`yekt to`g’risida yetarli nazariy ma`lumotlar bo`lmasa, unda statistik modellardan foydalaniladi»;

- jarayon parametrlariga har xil cheklamalar.