Ma’ruza – 3 Mavzu: Konstruktsion materiallar

Ftoroplastlar – tarkibida ftor tutgan polimer asosida olin-gan bo‘lib, xamma platmassalar ichida eng yuqori kimyoviy chidamli-likka ega bo‘lgan plastmassadir. U ma’lum bo‘lgan barcha erituvchilar-da erimaydi, elim uni elimlamaydi, yonmaydi, namlanmaydi va past ishqalanish koeffitsientiga ega. Konstruksion material sifatida uning ftoroplast-4 markasi -260÷+250⁰S chegarasida chidamli, xatto «sarskaya vodka» (podsho arog‘i) ta’siriga xam chidamli. Bu materialdan kimyo sanoatida keng qo‘llaniladigan nasoslarning korpuslari, issiqlik almashuv uskunalarini yasashda va boshqa detallarni tayyorlashda foydalaniladi.
Pardozlash jixozlarida keng qo‘llaniladigan polimer materiallardan biri bu rezinadir. U juda elastik, kislota, ishqor ta’siriga chidamli dielektrik materialdir. Rezina olish uchun xomashyo sifatida o‘simlikdan olinadigan tabiiy kauchuk bilan bir qotorda, xossalari tabiiy kauchukka yaqin bo‘lgan sintetik kauchukdan keng foydalaniladi. Rezinaga kerakli xossalar berish uchun kauchukka qo‘shimchalar (rux oksidi, paxta, stearin, magniy oksidi, vazelin, oltingugurt) qo‘shib yuqori xaroratda (140⁰S) ishlov beriladi. Pardozlash jixozlari konstruksiyalarida rezina zichlovchi (prokladka) sifatida, mashinalar ishchi vallari yuzasinini koplamasi va boshqa maqsadlar uchun ishlatiladi.


Nazorat savollari:

1. 
   Temir va uning xossalari xaqida gapirib bering.
   
2. 
   Asosiy temir rudalari to‘g‘risida ma’lumot bering.
   
3. 
   Domna pechining tuzilishini gapirib bering.
   
4. 
   Domna pechida ishlatiladigan yoqilg‘ilarni sanab o‘ting.
   
5. 
   Domna pechida kechadigan kimyoviy reaksiyalarni tushuntiring.
   
6. 
   Po‘lat markalariga misollar keltiring va legirlash jarayonini tushuntiring.
   
7. 
   Rangli metallar asosidagi konstruksion materiallar xaqida aytib bering.
   
8. 
   Polimerlar asosidagi konstruksion materiallar to‘g‘risida gapirib bering.