Ma’rupov akmaljon

Oloy xiyoli- O`zbekiston  `Qizil Kitobi”ga kiritilgan. U Shoximardon va  So`x daryo 

vohalari (Farg`ona) da o`sadi.

 

---

Akmaljon Ma’rupov & Davron Sultonov  

@biologiya_fardu telegram kanali 

59 

Tokdoshlar oilasi 

 

 

Gul formulasi 

     

         

Gk 

4-5

  Gt 

5, (5)

  Ch

5

   U

(2)

 

Yer yuzida 

tarqalishi va tur 

soni 

Asosan tropik va suptropik mintaqalarda tarqalgan. 

600 tur. 

 

 

Hayotiy shakllari 

  

Buta va daraxtlar.  

 

Ildizi sistemasi 

 

O`q ildiz sistemasiga ega.  

Poyasi tuzilishi 

Jingalaklari yordamida ilashib o`suvchi jingalaklar novdaning o`zgarishidan hosil 

bo`lgan.  

 

Bargi tuzilishi 

 

Barglari 3-5 bo`lakli ,panjasimon bo`lingan ,uzun bandli, yonbargchali  

 

Gul va to`pgullar 

Gullari  mayda,to`g`ri  ,ikki  jinsli  yoki  bir  jinsli,  rangsiz,  ro`vaksimon  to`pgulda 

yig`ilgan.  Gulqorg`oni    murakka  ,    gulkosachasi  yaxshi  taraqqiy  etmagan.

 

Gultojibarglari  5  ta,  erkin  yoki  uchi  bilan  bir-biriga  qo`shilgan.  Changchilari  5  ta. 

Urug`chisi asosan 2 ta. 

  

Mevasi turi 

  Rezavor.  

Vakillari nomi 

(3) 

(navlar 14ta) 

  Tok, beshyaproqli partenosissus, terakbargli liftok,  

Tok navlari-  kishmish, kattaqo`rg`on, qorago`zal, daroyi, buvaki, hiloliy,qirmizi 

husayni, sohibi, rizamat, toyipi, charos, soyaki,chillaki.

  

 

 

 

 

Oila uchun 

berilgan 

o`simlik xaqida 

ma`lumot 

  Tok - 

 bo`yi 2-4 (6-10) m gacha yetadi.Vegetativ yo`l bilan ko`payadi.  Barglari uzun 

bandli panjasimon. U may-iyun oylarida gullaydi. Gullari mayda  ikki jinsli , odatda 

shingil (bosh deb ataladigan murakkab to`pgulda joylashgan. Madaniy tok gulining 

tuzilishi oila uchun xos bo`lgan gul tuzilashiga o`xshaydi , lekin bunda 5 ta gultojibarg 

bir-biriga qo`shilgan bo`lib , urug`chi va chanchilarini ustidan qopqoqqa o`xshab qoplab 

turadi. Gul ochilish paytda to`kilib ketadi. Ertapishar (chillaki) tok navlari iyuldan 

kechkilari esa oktyabrda pishadi. 

Akademik Rizamat ota Musamuhamedov uzumchilikka katta hissa qo`shgan. Bu sohada 

ko`plab tok navlarini qayta tikladi va ommalashtirgan.