Маркшейдерлик иши ва геодезия

1.4 Glossariy (Izohli lug‘at)

Atlas - Yer yuzasini, boshqa osmon jismlarini yoki kosmik fazoni
matematik aniq belgilangan, kichraytirilgan, umumlashtirilgan tasviri bo‘lib, u qabul qilingan shartli belgilar sistemasida ularda joylashgan ob’ektlarni ko‘rsatadi. Ob’ekt - kartografiyada Atlaslarda tasvirlanadigan har qanday predmet,
voqea, hodisa yoki jarayon.
Geografik Atlas - Yerni yoki uni biror qismini yerning egriligini hisobga olib, ma’lum mtematik qoidalar asosida bir oz o‘zgartirib, kichraytirib, umumlashtirib qog‘ozga (tekislikka) tushirilgan tasviri (proeksiyasi) bo‘lib, u qabul qilingan shartli belgilar sistemasida unda joylashgan ob’ektlarni vaqt mobaynida o‘zgarishini, ular o‘rtasidagi o‘zaro bog‘liqlikni qo‘rsatadi.
Umumgeografik Atlas - joyning barcha asosiy elementlarini tasvirlaydigan geografik Atlas bo‘lib, unda bu elementlar bir xil aniqlikda va mukammallikda ko‘rsatiladi.
Umugeografik Atlas elementlari - matematik asos, kartografik tasvir, yordamchi jihozlar va boshqa qo‘shimcha ma’lumotlar.
Mavzuli Atlas - asosiy mazmuni tasvirlanadigan muayyan mavzu bilan belgilanadigan Atlas. Relef Atlassida asosiy element relef bo‘lib, u aholi punktlari, yo‘llar va boshqalarga qaraganda ancha aniq va mukammal tasvirlanadi.
Atlasni geografik asosi - sohaviy, mavzuli va maxsus Atlaslar mazmunini umumgeografik qismi bo‘lib, ularni maxsus mazmunini tashkil etadigan elementlarini Atlasga to‘g‘ri tushurish, fazoviy bog‘lash va Atlasdan foydalanish vaqtida orientirlashga xizmat qiladi.
Legenda - Atlas mazmunini ochib beradigan barcha shartli belgilar va izohlar tizimi.
Atlasni matematik asosi - Atlasning matematik elementlari majmui
(kartografik proeksiya va u bilan bog‘liq koordinata to‘ri, masshtab, godezik asos, kompanovka, razgrafika va nomenklatura).
Kartografik material - Atlasni tuzish, tuzatish yoki yangilash uchun
foydalaniladigan kartografik asar va boshqa istagan hujjat.