Marketing tizimida narx siyosati

Narxlarning uchinchi vazifasi ikkinchisi bilan chambarchas bog’lik. Bu daromadlarning taqsimlanishdir. Narxlarning turtinchi vazifasi aloxida korxonalarga va xujalik soxalariga ishlab chiqarish omillarini taqsimlashdir.

Narx bilan iste’molchilar urtasida juda chambarchas aloqadorlik mavjudki, uni iqtisodiy tamoyillar: talab qonuni, talabning narx ravonligi, bozor segmentasiyasi bilan izoxlash mumikn. Narx ravonligi iste’molchilarning xarid qilinadigan tovarlar mikdori nuqtai nazaridan narx o’zgarishlariga uta sezuvchanligini belgilaydi.

Narx siyosatini shakllantirish va narx darajasini
xisoblash uslublari

Talab ravonligini uch kurinishi, ya’ni ravon talab, noravon talab xamda yakka (unitar) talabga bulish mumkin. Bozor ravon talab vaziyatida narxlardagi o’zgarishlarga uta sezuvchan buladi. Bozor noravon talab vaziyatida narxlardagi o’zgarishlarga yetarli darajada sezgirlik kursatmaydi. Yakka ravonlik vaziyatida sotuvchilar kup bulgan, ularning bir maxsulot urnini ikkinchisining maxsuloti bosa oladigan joylarda kuzga tashlanadi.

Bozorda narx uchta gurux omil natijasida shakllanadi:

• Talab omillari (bozorda uxshash tovarlar mavjudligi va ularga bulgan narxlar, bozorga kirish, xaridorlar daromadlari, xaridorni talablari, talabga yunaltirilgan narx)
• Xarajat omillari (ishlab chiqarish xarajatlari, marketing xarajatlari, foyda).
• Raqobat omillari (tarmoqdagi firmalar soni, aynan uxshash import tovarlari,raqobatchilar tovarlariga bulgan narxni bilish.

narxlashtirish masalasi quyiladi

• narxlashtirish masalasi quyiladi
• talabi aniqlanadi
• xarajatlari baxolanadi
• raqobatchilar tovari va narx taxlil qilinadi
• narxni shakllantirish uslubi tanlanadi
• oxirgi natijaviy narx urnatiladi

Asosiy narxni belgilash uslubi quyidagilardan ibora:

“O’rtacha xarajatlar plyus foyda” tamoyili buyicha narx belgilash tovarning tannarxiga muayyan ustama kuyishdan iborat bo’lib, narx belgilashning eng oddiy usuli xisoblanadi. “Kuzlangan foyda normasi” olishni ta’minlaydigan narx belgilash usulini kullaydigan ishlab chikaruvchilar oldindan sarf etilgan kapital uchun muayyan qaytim foiz olishga intmiladilar.