Маркетинг стратегия ва тактикаси



Download 77 Kb.
Sana24.02.2022
Hajmi77 Kb.
#203110
Bog'liq
Маркетинг стратегия ва тактикаси


Маркетинг стратегия ва тактикаси
Режа:


1 Маркетингни режалаштиришнинг зарурлиги ва унга
стратегик ёндошиш.
2 Маркетинг режаси куринишлари, холатий тахлил.
3 Маркетинг стратегия ва тактикаси.
4 Маркетинг бюджетини режалаштириш.
8 Маркетинг бюджетини режалаштириш. Маркетингни
режалаштириш, унинг стратегия ва тактикаси

  1. Хулоса

Маркетингнинг фаолиятини режалаштириш товарлар булган эхтиёжни, барча мавжуд моддий ресурсларни аниклашни, талаб ва таклифни режалаштиришни ва товарларни сотишни, истеъмолчиларга уз вактида ва тулик етказиб беришни, моддий ресурслардан тула ва тежаб - тергаб фойдаланиш кабиларни уз ичига олади. Фирма фаолиятини самарали режалаштириш учун куйидаги асосий принципларга амал килиш зарур:


-режалаштириш-фирма ташки мухитидаги узгаришларга уз вактида жавоб бериш керак;


-режалаштириш билан, энг аввало, кейинчалик бу режани хаётга татбик килувчилар шугулланиши керак;


-режалаштиришга масъул кишининг савияси фирма ресурсларини таксимловчи савияга мос келиши керак.


Маркетингни режалаштириш куйидаги бош муаммоларни ечишга каратилиши зарур:


-максадларни аниклаш (танланган бозор сегментларига товарларни табакалаштириш, янги товарлар ва бозорларни узлаштириш, ракобатдошлик муаммоларини хал килиш);


-алохида режалар захираси ва тузилмасини, узаро богликликдаги тавсифини шакллантириш;


-режалаштириш учун зарур булган дастлабки маълумотлар табиатини аниклаш;


-режалаштириш жараёнини ва чегарасини ташкил килишни белгилаш.


Ташки бозорга чикаётган фирма биринчи навбатда товар таклиф килиши керак, агар бу ракобатдош товар булса, иккинчи боскичда бозор танланади, учинчи боскичда мавжуд товарлар ва бозор истикболидан келиб чикиб, фирманинг хар бир булимига топширик берилади. Режалаштиришда жуда мухим боскич - бу нарх белгилашдир.


Маркетинг фаолияти учун ажратиладиган маблаг хам режалаштиришда катта ахамиятга эга. Маблагни маркетинг хизматининг барча булимларига тугри таксимлаш керак.


Режалаштириш тадбирлари стратегик муаммолар билан машгул юкори даржадаги бошликлар ва тактик вазифаларни хал этувчи куйи рахбарларнинг узаро алокасида олиб борилиши лозим.


Режалаштириш тадбирлари чизикли эмас, балки доиравий жараёндир. “Юкори”да кабул килинган режа, маркетинг ташки мухитидаги вазиятга караб, “Паст”да узгартилиши мумкин.


Фирма уз фаолиятига стратегик ёндошмаса, капитансиз кемага ухшаб колади. Маркетингни режалаштиришнинг зарурлиги ва унга стратегик ёндошиш


Маркетингнинг фаолиятини режалаштириш товарлар булган эхтиёжни, барча мавжуд моддий ресурсларни аниклашни, талаб ва таклифни режалаштиришни ва товарларни сотишни, истеъмолчиларга уз вактида ва тулик етказиб беришни, моддий ресурслардан тула ва тежаб - тергаб фойдаланиш кабиларни уз ичига олади. Фирма фаолиятини самарали режалаштириш учун куйидаги асосий принципларга амал килиш зарур:
-режалаштириш-фирма ташки мухитидаги узгаришларга уз вактида жавоб бериш керак;
-режалаштириш билан, энг аввало, кейинчалик бу режани хаётга татбик килувчилар шугулланиши керак;
-режалаштиришга масъул кишининг савияси фирма ресурсларини таксимловчи савияга мос келиши керак.
Маркетингни режалаштириш куйидаги бош муаммоларни ечишга каратилиши зарур:
-максадларни аниклаш (танланган бозор сегментларига товарларни табакалаштириш, янги товарлар ва бозорларни узлаштириш, ракобатдошлик муаммоларини хал килиш);
-алохида режалар захираси ва тузилмасини, узаро богликликдаги тавсифини шакллантириш;
-режалаштириш учун зарур булган дастлабки маълумотлар табиатини аниклаш;
-режалаштириш жараёнини ва чегарасини ташкил килишни белгилаш.
Ташки бозорга чикаётган фирма биринчи навбатда товар таклиф килиши керак, агар бу ракобатдош товар булса, иккинчи боскичда бозор танланади, учинчи боскичда мавжуд товарлар ва бозор истикболидан келиб чикиб, фирманинг хар бир булимига топширик берилади. Режалаштиришда жуда мухим боскич - бу нарх белгилашдир.
Маркетинг фаолияти учун ажратиладиган маблаг хам режалаштиришда катта ахамиятга эга. Маблагни маркетинг хизматининг барча булимларига тугри таксимлаш керак.
Режалаштириш тадбирлари стратегик муаммолар билан машгул юкори даржадаги бошликлар ва тактик вазифаларни хал этувчи куйи рахбарларнинг узаро алокасида олиб борилиши лозим.
Режалаштириш тадбирлари чизикли эмас, балки доиравий жараёндир. “Юкори”да кабул килинган режа, маркетинг ташки мухитидаги вазиятга караб, “Паст”да узгартилиши мумкин.
Фирма уз фаолиятига стратегик ёндошмаса, капитансиз кемага ухшаб колади. Стратегия - харакатларнинг бош дастуридир. Стратегия бош максадларни ифодалайди.
Стратегик режалаштириш мохияти ва хусусиятлари куйидагилардир:
1) Стратегия режалаштириш фирма рахбарларини узок муддатли вазифаларни хал этиш учун жорий фойдани максималлаштиришдан тийиб туради.
2) Фирма рахбарларини юз берган узгаришларга жавоб таъсири курсатишдан кура ташки мухитдаги келажакда буладиган узгаришларга йуналтиради.
3) Стратегия режалаштириш фирма рахбариятига нисбатан чекланган ресурслар таксимланишининг асосланган имтиёзини белгилаш, аник максадларни белгилаб барча ресурсларни ушбу максадларга эришиш учун сафарбар килиш имконини беради.
Фирма микёсида стратегик режалаштириш куйидаги асосий унсурларни уз ичига олади: стратегик, яъни йирик максадларни куйиш, ресурслар ва фирма имкониятларини бахолаш, ташки амойилларни тахлил килиш, фаолиятнинг мукобил йулларини бахолаш, истикбол учун стратегия белгилаш, мукаммал жорий режаларни тайёрлаш, дастур ва бюджетни аниклаш, илгари сурилгн максад ва вазифаларни белгиланган мезонлар асосида бахолаш ва назорат килиш.
Шундай килиб, маркетингда режалаштириш - бу узлаксиз даврий жараёндир, бунда энг юксак фирма имкониятларини бозор имкониятларига энг яхши даражада мослаштириш, шунингдек фирма имкониятларини фирма назоратига буйсунмайдиган бозор омилларига хам мувофик келтиришдан иборат.

2.2 Маркетинг режаси куринишлари, холатий тахлил


Маркетинг режаси куйидаги булимлардан иборат:
-фирманинг киска ва узок муддатли максадлари тавсифи;
-бозорлар истикболини белгилаш натижалари;
-фирма фаолиятининг хар бир бозордаги маркетинг стратегиялари тавсифи;
-маркетинг режасини назорат килиш тадбирлари тавсифи.
Режа - узгарувчан, янгиликларга юкори даражада мойил дунёда фирма фаолиятини таъминлаши керак. Режадаги маълумотлар эхтимолли табиатга эга булгани учун маркетинг режаси “конун” эмас, балки “эгилувчан” дастурдир.

Холатий тахлил


1) Вазият (фирмадаги ахвол)
2) Башорат (фирмани нималар кутмокда)
3) Ташки мухит таъсири
Маркетинг синтези
4) Максадларни илгари суриш
5) Максадларни бахолаш

  1. Карор кабул килиш

Стратегик режалаштириш

  1. Стратегияларни илгари суриш

  2. Страгия танлаш

  3. Тактика ишлаб чикиш хакида карор

Тактик режалаштириш

  1. Тактикани аниклаш

  2. Тезкор режани ишлаб чикиш

  3. Тезкор режани амалга ошириш

Маркетинг назорати

  1. Маълумотлар йигиш

  2. Маълумотларни бахолаш

  3. Холатий тахлил утказишга карор чикариш

Халкаро маркетингда анчадан бери даврий равишда (йилда 1-2 марта) “ички тафтиш” ёки “холатий тахлил” билан шугалланиш кабул килинган. “Холатий тахлил” фирманинг илгари фаолиятини бахолаш, унинг ютук ва камчиликларини куриб чикиш ва бу ютук ва камчиликлар сабабини аниклаш, хизматчилар савияси ва уларнинг иш фаоляти самарадорлигини аниклаш каби куплаб саволларга жавоб топиш имконини беради.
“Холатий тахлил” узок ва ички бозорда фаолият олиб бориб ташки бозорга чикмокчи булган фирмаларга жуда хам зарур.
“Холатий тахлил” бир неча гурух саволларига жавоб топишдан иборат. Масалан: фирма кандай бозорларда фаолият олиб боради? Бу бозорларни асосий сегментлари кайсилар? Асосий ракобатчилар кимлар? Улар бозорнинг кандай улушига эга? ва хоказо.
Саволларга жавоб топиш сифати тахлилнинг самарадорлигига ва бу жавоблар асосида юкори рахбарият кабул киладиган карорларга таъсир курсатади. Стратегия - харакатларнинг бош дастуридир. Стратегия бош максадларни ифодалайди.

Стратегик режалаштириш мохияти ва хусусиятлари куйидагилардир:


1) Стратегия режалаштириш фирма рахбарларини узок муддатли вазифаларни хал этиш учун жорий фойдани максималлаштиришдан тийиб туради.


2) Фирма рахбарларини юз берган узгаришларга жавоб таъсири курсатишдан кура ташки мухитдаги келажакда буладиган узгаришларга йуналтиради.


3) Стратегия режалаштириш фирма рахбариятига нисбатан чекланган ресурслар таксимланишининг асосланган имтиёзини белгилаш, аник максадларни белгилаб барча ресурсларни ушбу максадларга эришиш учун сафарбар килиш имконини беради.


Фирма микёсида стратегик режалаштириш куйидаги асосий унсурларни уз ичига олади: стратегик, яъни йирик максадларни куйиш, ресурслар ва фирма имкониятларини бахолаш, ташки амойилларни тахлил килиш, фаолиятнинг мукобил йулларини бахолаш, истикбол учун стратегия белгилаш, мукаммал жорий режаларни тайёрлаш, дастур ва бюджетни аниклаш, илгари сурилгн максад ва вазифаларни белгиланган мезонлар асосида бахолаш ва назорат килиш.


Шундай килиб, маркетингда режалаштириш - бу узлаксиз даврий жараёндир, бунда энг юксак фирма имкониятларини бозор имкониятларига энг яхши даражада мослаштириш, шунингдек фирма имкониятларини фирма назоратига буйсунмайдиган бозор омилларига хам мувофик келтиришдан иборат.


2.2 Маркетинг режаси куринишлари, холатий тахлил


Маркетинг режаси куйидаги булимлардан иборат:


-фирманинг киска ва узок муддатли максадлари тавсифи;


-бозорлар истикболини белгилаш натижалари;


-фирма фаолиятининг хар бир бозордаги маркетинг стратегиялари тавсифи;


-маркетинг режасини назорат килиш тадбирлари тавсифи.


Режа - узгарувчан, янгиликларга юкори даражада мойил дунёда фирма фаолиятини таъминлаши керак. Режадаги маълумотлар эхтимолли табиатга эга булгани учун маркетинг режаси “конун” эмас, балки “эгилувчан” дастурдир.


Холатий тахлил


1) Вазият (фирмадаги ахвол)


2) Башорат (фирмани нималар кутмокда)


3) Ташки мухит таъсири


Маркетинг синтези


4) Максадларни илгари суриш


5) Максадларни бахолаш


Карор кабул килиш

Стратегик режалаштириш


Стратегияларни илгари суриш
Страгия танлаш
Тактика ишлаб чикиш хакида карор

Тактик режалаштириш


Тактикани аниклаш
Тезкор режани ишлаб чикиш
Тезкор режани амалга ошириш

Маркетинг назорати


Маълумотлар йигиш
Маълумотларни бахолаш
Холатий тахлил утказишга карор чикариш

Халкаро маркетингда анчадан бери даврий равишда (йилда 1-2 марта) “ички тафтиш” ёки “холатий тахлил” билан шугалланиш кабул килинган. “Холатий тахлил” фирманинг илгари фаолиятини бахолаш, унинг ютук ва камчиликларини куриб чикиш ва бу ютук ва камчиликлар сабабини аниклаш, хизматчилар савияси ва уларнинг иш фаоляти самарадорлигини аниклаш каби куплаб саволларга жавоб топиш имконини беради.


“Холатий тахлил” узок ва ички бозорда фаолият олиб бориб ташки бозорга чикмокчи булган фирмаларга жуда хам зарур.


“Холатий тахлил” бир неча гурух саволларига жавоб топишдан иборат. Масалан: фирма кандай бозорларда фаолият олиб боради? Бу бозорларни асосий сегментлари кайсилар? Асосий ракобатчилар кимлар? Улар бозорнинг кандай улушига эга? ва хоказо. Маркетинг стратегия ва тактикаси.


Маркетинг стратегияси ички мухитини ташки мухитга мослаштиришда иборатдир.
Стратегия куп булиши мумкин, асосийси хар бир бозор ёки товар учун мос стратегияни танлашдир. Стратегия турлари:
-ташкилий тузилмани такомиллаштириш;
-иш фаолиятини ошириш;
-чет эллик хамкор билан хамкорликни чет элда ташкил этиш;
-чет эллик хамкор билан хамкорликни мамлакат ичкарисида ташкил этиш;
-чет эл фирмаси билан шу пайтгача муваффакиятга эриша олинмаган бозорларга чикиш учун кооперация тузиш.
Бозорга мос холда стратегия танланади. Савдо хажмини тез усишини таъминловчи стратегиялар:
-янги бозорларга тез кириб бориш;
-ихтисослашиш;
-янги товар тамойилини илгари суриш;
-янги технологияларни куллаш;
-“касал” товарларни тезда олиб ташлаш;
-фаолиятни бутун дунёга таркатиш
-НИОКРни жадаллаштириш.
“Хужумкор” табиатдаги стратегиядан ташкари “химоявий” стратегия хам кулланади. Бу стратегиядан максад-ракобатчилар сикувидан химояланиш, шунингдек, баъзи бозорларда фаолиятни кучайтириш.
Чет эл бозорига чикиш стратегиясининг уч хил шакли мавжуд:
Экспорт, кушма корхона ва бевосита эгалик.
Маркетинг стратегияси узок муддатли узгаришларга йуналтирилса, маркетинг тактикаси киска муддатга (1-1,5 йил) мулжалланади. Маркетинг тактикаси хал киладиган масалалар: товар харакатини ташкил этиш; реклама ва сотишни рагбатлантиришни ташкил килиш, бозорга янги товарлар билан чикиш принципларини аниклаш.
Маркетинг тактикаси фирманинг барча хизматларнинг фаоллигини таъминлаши керак. Экспорт маркетингининг тактик усулларига куйидагиларни келтириш мумкин: товар харакати буйича фаол харажатлар, истеъмолчилар билан бевосита алока, реклама тадбирлар, кургазма ва ярмаркаларда фаол иштирок этиш, чет элларда филиаллар ташкил этиш ва хакозолар.

Маркетинг стратегия ва тактикаси.


Маркетинг стратегияси ички мухитини ташки мухитга мослаштиришда иборатдир.


Стратегия куп булиши мумкин, асосийси хар бир бозор ёки товар учун мос стратегияни танлашдир. Стратегия турлари:


-ташкилий тузилмани такомиллаштириш;


-иш фаолиятини ошириш;


-чет эллик хамкор билан хамкорликни чет элда ташкил этиш;


-чет эллик хамкор билан хамкорликни мамлакат ичкарисида ташкил этиш;


-чет эл фирмаси билан шу пайтгача муваффакиятга эриша олинмаган бозорларга чикиш учун кооперация тузиш.


Бозорга мос холда стратегия танланади. Савдо хажмини тез усишини таъминловчи стратегиялар:


-янги бозорларга тез кириб бориш;


-ихтисослашиш;


-янги товар тамойилини илгари суриш;


-янги технологияларни куллаш;


-“касал” товарларни тезда олиб ташлаш;


-фаолиятни бутун дунёга таркатиш


-НИОКРни жадаллаштириш.


“Хужумкор” табиатдаги стратегиядан ташкари “химоявий” стратегия хам кулланади. Бу стратегиядан максад-ракобатчилар сикувидан химояланиш, шунингдек, баъзи бозорларда фаолиятни кучайтириш.


Чет эл бозорига чикиш стратегиясининг уч хил шакли мавжуд:


Экспорт, кушма корхона ва бевосита эгалик.


Маркетинг стратегияси узок муддатли узгаришларга йуналтирилса, маркетинг тактикаси киска муддатга (1-1,5 йил) мулжалланади. Маркетинг тактикаси хал киладиган масалалар: товар харакатини ташкил этиш; реклама ва сотишни рагбатлантиришни ташкил килиш, бозорга янги товарлар билан чикиш принципларини аниклаш.


Маркетинг тактикаси фирманинг барча хизматларнинг фаоллигини таъминлаши керак. Экспорт маркетингининг тактик усулларига куйидагиларни келтириш мумкин: товар харакати буйича фаол харажатлар, истеъмолчилар билан бевосита алока, реклама тадбирлар, кургазма ва ярмаркаларда фаол иштирок этиш, чет элларда филиаллар ташкил этиш ва хакозолар.


Маркетинг бюджетини режалаштириш.

Маркетинг бюджети-бозор тадкикотига кетадиган харажатлар, товар ракобатбардошлигини таъминлаш, истеъмолчилар билан ахборот алокасини (ФОССТИС) урнатиш, товар харакати ва савдо тармокларини ташкил этиш учун харажатлардан иборат. Бу харажатларга молиявий маблаглар фойдадан ажратилиши керак. Маблаг ажратиш куп узгарувчили масалани ечимини оптималлаштиришдан иборат булади.


Маркетинг харажатларни бахолаш учун фойда тенгламасидан фойдаланиш мумкин.


P=SW-{S(O+A)+F+(R+D)} бу ерда


Р - фойда


S - сотиш хажми (доналарда)


прейскурант бахо

О - транспорт, коммиссион ва бошка харажатлар


(1 бирлик товар сотишга сарфланган)


А-1 бирлик товар ишлаб чикаришга кетган харажатлар (маркетинг хажмига боглик)


F - ишлаб чикаришга кетган доимий харажатлар (маркетингга алокалар булмаган, ишлаб чикариш хажмига боглик булмаган)


R - реклама харажатлари


Д - товар харакати (сотиш рагбатлантириш) харажатлари.


Маркетинг принцип ва услубларини билаш ички ва ташки бозорда муваффакият гарови эмас. Муваффакиятга эришиш учун маркетинг билимларини чукур билишгина эмас, балки уни амалиётда самарали куллаш хам зарур.


Бозорда муваффакиятсизликка олиб келадиган асосий хатолар куйидагилар:


бошлангич капиталга эхтиёжни тугри баходамаслик:
ишда савияни камлиги ва тажриба етишмаслиги;
бозорни яхши тадкик этмаслик;
фирма молиясини бошкариш асосларини билмаслик;

5) махсулот сифати стандартлари, солик солиш, техника хавфсизлиги, экспорт килинаётган мамлакатда атроф мухитни химоя килиш хакидаги конунларни яхши билмаслик;


Муваффакиятга олиб келувчи холатлар хам стратегик, хам тактик булиши мумкин.


Маркетинг бюджетини режалаштириш.
Маркетинг бюджети-бозор тадкикотига кетадиган харажатлар, товар ракобатбардошлигини таъминлаш, истеъмолчилар билан ахборот алокасини (ФОССТИС) урнатиш, товар харакати ва савдо тармокларини ташкил этиш учун харажатлардан иборат. Бу харажатларга молиявий маблаглар фойдадан ажратилиши керак. Маблаг ажратиш куп узгарувчили масалани ечимини оптималлаштиришдан иборат булади.
Маркетинг харажатларни бахолаш учун фойда тенгламасидан фойдаланиш мумкин.
P=SW-{S(O+A)+F+(R+D)} бу ерда
Р - фойда
S - сотиш хажми (доналарда)

  1. прейскурант бахо

О - транспорт, коммиссион ва бошка харажатлар
(1 бирлик товар сотишга сарфланган)
А-1 бирлик товар ишлаб чикаришга кетган харажатлар (маркетинг хажмига боглик)
F - ишлаб чикаришга кетган доимий харажатлар (маркетингга алокалар булмаган, ишлаб чикариш хажмига боглик булмаган)
R - реклама харажатлари
Д - товар харакати (сотиш рагбатлантириш) харажатлари.
Маркетинг принцип ва услубларини билаш ички ва ташки бозорда муваффакият гарови эмас. Муваффакиятга эришиш учун маркетинг билимларини чукур билишгина эмас, балки уни амалиётда самарали куллаш хам зарур.
Бозорда муваффакиятсизликка олиб келадиган асосий хатолар куйидагилар:

  1. бошлангич капиталга эхтиёжни тугри баходамаслик:

  2. ишда савияни камлиги ва тажриба етишмаслиги;

  3. бозорни яхши тадкик этмаслик;

  4. фирма молиясини бошкариш асосларини билмаслик;

5) махсулот сифати стандартлари, солик солиш, техника хавфсизлиги, экспорт килинаётган мамлакатда атроф мухитни химоя килиш хакидаги конунларни яхши билмаслик;
Муваффакиятга олиб келувчи холатлар хам стратегик, хам тактик булиши мумкин.
Юкоридагилардан келиб чикиб,шундай хулосага келишимиз мумкин.Маркетингнинг асосий вазифаси фирма фаолиятини унинг стратегик максадаридан келиб чикиб,юкори савияда режалаштиришни ва ташки бозога мослашувчанлигини таъминлашдан иборат.Бунда фирма юкори рахбариятининг асосий вазифаси хужалик фаолиятидаги ноаниклик ва таваккал килиш даражасини камайтириш хамда танланган йуналишларга ресурсларни туплашдан иборат.Шунингдек,ривожланган бозор шароитида маркетинг фаолиятини стратегия ва тактикасини окилона ишлаб чикиш хам катта ахамиятга эгадир.Бу масалаларни хал этишда маркетинг бюджетини режалаштириш ва аниклаш энг катта муаммолардан биридир.шунинг учун харажатларни камайтиришга интилиш меъёрида булиши лозим.Маркетингни режалаштириш.унинг стратегия ва тактикасини белгилаш жараёнида фирманинг барча бугинидаги мутахассислар бахамжихат иш олиб бриши керак.

Асосий таянч иборалар:


Стратегия,тактика,холатий тахлил,маркетинг режаси,маркетинг бюджети,маркетинг синтези,маркетинг назорати.
Юкоридагилардан келиб чикиб,шундай хулосага келишимиз мумкин.Маркетингнинг асосий вазифаси фирма фаолиятини унинг стратегик максадаридан келиб чикиб,юкори савияда режалаштиришни ва ташки бозога мослашувчанлигини таъминлашдан иборат.Бунда фирма юкори рахбариятининг асосий вазифаси хужалик фаолиятидаги ноаниклик ва таваккал килиш даражасини камайтириш хамда танланган йуналишларга ресурсларни туплашдан иборат.Шунингдек,ривожланган бозор шароитида маркетинг фаолиятини стратегия ва тактикасини окилона ишлаб чикиш хам катта ахамиятга эгадир.Бу масалаларни хал этишда маркетинг бюджетини режалаштириш ва аниклаш энг катта муаммолардан биридир.шунинг учун харажатларни камайтиришга интилиш меъёрида булиши лозим.Маркетингни режалаштириш.унинг стратегия ва тактикасини белгилаш жараёнида фирманинг барча бугинидаги мутахассислар бахамжихат иш олиб бриши керак.



Download 77 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish