|
Reklama turlari. Reklama bosib o‘tgan taraqqiyot yo‘llarida shu narsa kuzatiladiki, uning turlari davrlarga qarab o‘zgarib, shakllanib borgan. Reklamalar hayot tarzimizda yangilanib taraqqiy etib boradi. Uning shakllanishiga ta'sir ko‘rsatadi. Hozirga kelib biz reklamaning an'anaviy va zamonaviy turlaridan foydalanib kelmoqdamiz. Ko‘rgazmalar an'anaviy reklamalardan biri bo‘lib, unda betakror hunarmandchilik ishlari, san'at asarlari namoyish etiladi. Ular davlatni, millatni, shaxsning obro‘sini oshiradi, xalqni jahonga tanitadi.
Bosma (reklama nashrlari) - kataloglar, bukletlar, varaqlar, otkritkalar, axborot xatlari, afishalar, yirik alloma, shoir va yozuvchilarning portretlari, firmalarning rangli rasmlari, kalendarlar, etiketkalar, nakleykalar va hokazolarni qamrab oladi. Bu reklama turi juda qulay bo‘lib, ularni sovg‘a sifatida taqdim qilish mumkin. Ko‘rgazma, kitob magazini, kutubxona, korxona va muassasalarga bunday reklama nashrlari fayz kiritadi.
Plakatlar – bu axborotni badiiy ko‘rgazmaviy targ‘ibot usuli bo‘lib, uning maqsadi keng jamoatchilikni bo‘layotgan voqye'likka undashdir. Plakatlar ko‘zga tashlanadigan, ishonadigan, esda qolarli bo‘lishi kerak. Plakatlar kompozitsiyasi uzoqdan ko‘rinarli va uzoqdan o‘qimishli bo‘lishi lozim. Ular kitob va chaqiriqlar bilan boyitilishi mumkin.
Plakatlar mazmuniga ko‘ra 4 ga bo‘linadi:
1. Ish plakati yoki reklama plakati
2. Afishalar, plakatlar.
3. Ijtimoiy-siyosiy plakatlar
4. Telereklama plakatlari.
Plakatlar XIX asr oxiri va XX asr boshlarida san'at darajasida rivojlana
boshladi. Plakatlar odatda vaqti-vaqti bilan almashtirib turiladi. Ular shahar maydonlariga, ko‘chalarga fayz kiritadi. Bayramlarimiz ko‘rki hisoblanadi.Yaratilishga doir tarixiy materiallarning berilishi, akterlar va taniqli kishilar bilan suhbatlar bunga misol bo‘la oladi. Televidenie reklamasida akterlarning, suxandonlarning ishtirok etishi televidenie reklamasini yanada boyitadi.
To‘g‘ridan-to‘g‘ri reklama xarakteridagi ko‘rsatuvlar, masalan, «Assalom O‘zbekiston», «Katalog», «Telekurer market», «Kino olami» kabi ko‘rsatuvlarni bunga misol qilib keltirish mumkin. Radio reklamasi badiiy kompozitsiyasining eshittirishlar, muloqotlar, turli mazmundagi e'lonlar, xabarlar, mutaxassis, yozuvchi, shoirlar, akter, davlat arboblari bilan uchrashuvlar radio reklamasi hisoblanadi. «Savol-javob» asosida tayyorlangan eshittirishlardan keng xalq ommasi unumli foydalanadi.Badiiy eshittirishlar, e'lonlar reklamalarning musiqa ohanglarida berilishi maqsadga muvofiqdir. Chunki o‘ziga ohanglar sadosida yoki yoqimli ashulalar, musiqalar bilan reklamaning berilishi uning ta'sirchanligini oshiradi.
Ruhshunoslarning ilmiy tadqiqotalrida ham bu usul asoslab berilgan. Yana turli sovg‘alar orqali ham reklama amalga oshirilishi mumkin. Shaxslarning mazmunli, unumli mehnati, xalq, san'at, ilm-fan uchun bag‘ishlangan hayotlarini namuna qilib ko‘rsatish mumkin. Ularni mukofot va sovg‘alar bilan rag‘batlantirish reklamalar ichida eng sharafli va yoqimli hisoblanadi.
Afishalar, konsertlar, kino, teatr, ko‘rgazmalar haqida ma'lumot beruvchi xabarlarda ham ma'lum bir maqsad ifodalanadi. Afishalarda namoyish etiladigan tadbirlar to‘g‘risidagi ma'lumot to‘liq berilishi lozim. Ya'ni uning o‘tadigan vaqti, joyi, kimlar ishtirok etishi ko‘rsatilib, rasm va portretlar bilan boyitilgan bo‘lishi maqsadga muvofiqdir.
Seminar treninglar – keyingi vaqtlarda ommalashib borayotgan reklama turidir. Seminar treninglar guruhlarga bo‘linib, ishtirokchilar ma'lum bir masalani muhokama qiladilar. Seminar trening oxirida yakuniy mulohazalar, ya'ni mavzuning yechimi beriladi.
Reklama vaqtiga ko‘ra davriy va mavsumiy reklamalarga bo‘linadi.Davriy reklama deb yil davomida berib boriladigan reklamalarga aytiladi. Masalan, dorilar, oziq-ovqat mahsulotlari, atir-upalar, davolanish maskanlari va hokazolar to‘g‘risidagi reklamalar bunga misol bo‘lishi mumkin.
Mavsumiy reklama esa yilning fasliga, davriga qarab berib boriladi. Masalan, Yangi yil sovg‘alari mavsumiy kiyimlar, yozgi dam olish, o‘quv yurtlariga qabul ishlari va boshqalar. Reklamaning berilish vaqti ham kata ahamiyatga ega. Bularning kishilar dam olayotgan vaqtda haddan tashqarii ko‘p berilishi, inson ruhiyatiga salbiy ta'sir etishi mumkin. Ayniqsa, reklama roliklarining qayta-qayta, tez-tez takrorlanishi inson asabini taranglashtiradi.
Televidenieda doimiy berib boriladigan seriallarda ham reklamalarning uzoq vaqt takror-takror berilishini ijobiy deb bo‘lmaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
